Παρασκευή 10 Αυγούστου 2012

Λύθηκε το αίνιγμα των τεράστιων άστρων στο Νεφέλωμα της Ταραντούλας


Το 2010 οι αστρονόμοι είχαν ανακαλύψει, στο γειτονικό Νεφέλωμα της Ταραντούλας, τέσσερα άστρα- τέρατα με τρομακτική φωτεινότητα και μάζες έως 300 φορές μεγαλύτερες από τη μάζα του ήλιου μας, διπλάσια από ό,τι πίστευαν έως τότε οι επιστήμονες ότι είναι δυνατό να έχει ένα άστρο (ως μέγιστο όριο θεωρείτο μία μάζα 150 φορές μεγαλύτερη από τον ήλιο μας).
Πουθενά αλλού στο σύμπαν δεν έχουν βρεθεί τόσο λαμπρά και μεγάλα άστρα. Το γεγονός είχε έκτοτε δημιουργήσει ερωτήματα για την ορθότητα των επικρατουσών θεωριών σχετικά με τη δημιουργία των άστρων στο σύμπαν.
Τώρα, μετά από περίπου δύο χρόνια, νέοι πολύπλοκοι υπολογισμοί επιστημόνων στη Γερμανία, με επικεφαλής τον καθηγητή Πάβελ Κρούπα και τον αστρονόμο Σαμπαράν Μπανερτζί του πανεπιστημίου της Βόνης, έρχονται να ρίξουν φως στο ερώτημα- πρόκληση: Πώς είναι δυνατόν ποτέ να υπάρξει ένα τέτοιο άστρο- γαργαντούας; Η απάντηση φαίνεται πως είναι σχετικά απλή: Όταν ζεύγη ελαφρύτερων άστρων βρίσκονται σε κοντινή τροχιά το ένα γύρω από το άλλο, στο πλαίσιο ενός «σφιχταγκαλισμένου» αστρικού συστήματος με δύο άστρα και, κάποια στιγμή, υπό τη βαρυτική επίδραση και άλλων γειτονικών άστρων, αυτά τα δύο είναι πιθανό να συγκρουστούν μεταξύ τους, με κατάληξη τη συγχώνευσή τους, τότε είναι δυνατό να δημιουργηθεί τελικά ένα νέο άστρο με τόσο μεγάλη μάζα.
Το Νεφέλωμα της Ταραντούλας, όπου έχουν εντοπιστεί τα εν λόγω γιγάντια άστρα, είναι ένα νέφος αερίων και αστρικής σκόνης με διάμετρο 1.000 ετών φωτός, που βρίσκεται μέσα στο Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, τον τρίτο κοντινότερο γαλαξία στον δικό μας, σε απόσταση περίπου 160.000 ετών φωτός, που περιέχει γύρω στα δέκα δισεκατομμύρια άστρα. Μέσα σ’ όλο το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος, η πιο ενεργή περιοχή δημιουργίας νέων άστρων είναι το Νεφέλωμα της Ταραντούλας (γνωστό και ως «30 Doradus").
Σχεδόν στο κέντρο του εν λόγω Νεφελώματος βρίσκεται το αστρικό σμήνος R136, που θεωρείται το πιο δραστήριο και πιο φωτεινό «βρεφοκομείο» άστρων σε ολόκληρη την «Τοπική Ομάδα» Γαλαξιών, η οποία περιλαμβάνει πάνω από 50 γαλαξίες, μεταξύ των οποίων και τον δικό μας. Ακριβώς σε αυτό το σμήνος ανακαλύφθηκαν τα τέσσερα απίστευτα μεγάλα άστρα.
Οι νέοι υπολογισμοί, στο πλαίσιο ενός μοντέλου προσομοίωσης, που περιλάμβανε την επίλυση 510.000 εξισώσεων και απαίτησε τεράστια υπολογιστική ισχύ, παρουσιάζονται στο περιοδικό «Monthly Notices» της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας της Βρετανίας.