Πέμπτη 30 Αυγούστου 2012

Σάκχαρα σε μακρινό άστρο

Δομικά στοιχεία της ζωής ανιχνεύονται στον δίσκο αερίων που το περιβάλλει


Το άστρο της μελέτης μόλις που διακρίνεται στο κέντρο του τετραγώνου. Στην ένθετη, μόρια γλυκολαλδεΰδης σε καλλιτεχνική απεικόνιση (Πηγή: ALM/L. Calçada/JPL)

Ουάσινγκτον 
Χρησιμοποιώντας ένα γιγάντιο αλλά ημιτελές ραδιοτηλεσκόπιο στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, διεθνής ομάδα αστρονόμων ανίχνευσε μόρια σακχάρων στο νέφος που περιβάλλει ένα νεογέννητο άστρο -μια ανακάλυψη που επιβεβαιώνει ότι τα δομικά υλικά της ζωής αφθονούν στο Σύμπαν.


«Στον δίσκο αερίου και σκόνης που περιβάλλει αυτό το πρόσφατα σχηματισμένο άστρο, ανακαλύψαμε γλυκολαλδεΰδη, η οποία είναι η απλούστερη μορφή σακχάρου, όχι πολύ διαφορετική από τη ζάχαρη που βάζουμε στον καφέ» αναφέρει ο Γες Γιόργκενσεν του Ινστιτούτου «Νιλς Μπορ» της Δανίας, επικεφαλής της μελέτης.

«Το μόριο αυτό είναι ένα από τα συστατικά για το σχηματισμό του RNA, το οποίο είναι ένα από τα δομικά υλικά της ζωής, όπως και το DNA με το οποίο σχετίζεται» επισημαίνει.
Η γλυκολαλδεΰδη ανιχνεύθηκε στην περιοχή του άστρου IRAS 16293-2422, το οποίο ανήκει στην ίδια κατηγορία με τον Ήλιο και βρίσκεται σε απόσταση 400 ετών φωτός.

Οι φασματικές αναλύσεις δείχνουν ότι το σάκχαρο βρίσκεται σχετικά κοντά στο άστρο, περίπου στην απόσταση που χωρίζει τον Ήλιο από τον πλανήτη Ουρανό στο δικό μας σύστημα, Δεδομένου ότι το IRAS 16293-2422 είναι ένα νεαρό άστρο, η ανακάλυψη δείχνει ότι ορισμένα από τα βασικά συστατικά της ζωής υπάρχουν ήδη στο σύστημα όταν αρχίζουν να σχηματίζονται πλανήτες.

Γλυκολαλδεΰδη έχει ανιχνευθεί και παλαιότερα στο Διάστημα, για παράδειγμα κοντά στο κέντρο του Γαλαξία μας, αυτή όμως είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται τόσο κοντά σε ένα άστρο.

Εκτός όμως από γλυκολαλδεΰδη, το νέφος αερίου και σκόνης που περιβάλλει το IRAS 16293-2422 περιέχει και άλλα οργανικά μόρια, όπως αιθανόλη και αιθυλενογλυκόλη.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη γιγάντια συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA(Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), η οποία στην τελική της μορφή θα αποτελείται από 66 επιμέρους ραδιοτηλεσκόπια.

To ALMA  βλέπει το Σύμπαν σε μια περιοχή του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος που βρίσκεται ανάμεσα στα μικροκύματα και την υπέρυθρη ακτινοβολία. Το αόρατο αυτό φως εκπέμπεται από κοσμικά νέφη και άλλα σώματα εξαιρετικά χαμηλής θερμοκρασίας, περίπου 10 με 50 βαθμούς Κελσίου πάνω από το απόλυτο μηδέν στους -273,15 βαθμούς.

Στην περίπτωση του συστήματος IRAS 16293-2422, το ALMA ανίχνευσε τη φασματική υπογραφή μορίων γλυκολαλδεΰδης που μετατρέπονται από στερεό σε αέριο λόγω της θερμότητας του άστρου.

Η ανακάλυψη έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στο Astrophysical Journal Letters.