Ο Κόκκινος Πλανήτης είναι το μόνο γνωστό μέρος του Ηλιακού Συστήματος όπου καταγράφονται τέτοιες χιονοπτώσεις
Ο δορυφόρος MRO χαρτογράφησε την κατανομή του χιονιού στο έδαφος. Τα διαφορετικά χρώματα αντιστοιχούν σε νιφάδες διαφορετικού μεγέθους (Πηγή: NASA/JPL-Caltech )
Πασαντίνα, Καλιφόρνια
Εκτός από τις χιονονιφάδες παγωμένου νερού που καταγράφηκαν στον αρειανό βορρά το 2008, ο Kόκκινος Πλανήτης φαίνεται ότι είναι και το μόνο γνωστό μέρος του Ηλιακού Συστήματος που δέχεται χιονοπτώσεις παγωμένου διοξειδίου του άνθρακα.
Κατακρημνίσεις ξηρού πάγου στον Αρη
Ο δορυφόρος MRO της NASA (Αναγνωριστικός Δορυφόρος του Άρη) ανίχνευσε σύννεφα διοξειδίου του άνθρακα και ενδείξεις χιονόπτωσης πάνω από τον νότιο πόλο του πλανήτη, o οποίος είναι γνωστό ότι καλύπτεται από ένα στρώμα παγωμένου CO2 καθ΄ όλη τη διάρκεια του αρειανού έτους.
Ο πάγος διοξειδίου του άνθρακα, περισσότερο γνωστός ως ξηρός πάγος, σχηματίζεται σε θερμοκρασίες κάτω των -78 βαθμών Κελσίου και συχνά χρησιμοποιείται για τη διατήρηση ευαίσθητων βιολογικών υλικών.
Οι κατακρημνίσεις ξηρού πάγου καταγράφηκαν στη διάρκεια του αρειανού χειμώνα το διάστημα 2006-2007, όταν το κάλυμμα ξηρού πάγου στον νότιο πόλο έφτανε στη μέγιστη έκτασή του.
«Καταλήξαμε με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι τα σύννεφα αποτελούνται από διοξείδιο του άνθρακα και ότι είναι αρκετά πυκνά ώστε να οδηγήσουν σε συσσώρευση χιονονιφάδων στην επιφάνεια» αναφέρει ο Πολ Χέιν, μέλος της ερευνητικής ομάδας στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια.
Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στο έγκριτο «Journal of Geophysical Research».
To MRO μελέτησε τα σύννεφα από δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες: κοιτάζοντας πλάγια ενώ ο νότιος πόλος φαινόταν στον ορίζοντα, αλλά και κοιτάζοντας απευθείας προς τα κάτω καθώς περνούσε πάνω από τον νότιο πόλο.
Σύννεφο με διάμετρο 500 χιλιομέτρων
Οι κατακόρυφες παρατηρήσεις αποκάλυψαν την παρουσία ενός σταθερού σύννεφου διαμέτρου 500 χιλιομέτρων, ενώ οι παρατηρήσεις από το πλάι έδειξαν ότι οι χιονονιφάδες από τις οποίες αποτελούνταν τα νέφη έφταναν μέχρι το έδαφος. Η ανάλυση βασίστηκε σε δεδομένα από ένα όργανο του MRO που εξετάζει την ατμόσφαιρα σε εννέα μήκη κύματος, από το ορατό ως το υπέρυθρο τμήμα του φάσματος.
Η ανακάλυψη ίσως βοηθήσει τώρα τους πλανητολόγους να κατανοήσουν πώς ανανεώνεται το κάλυμμα πάγου στον νότιο πόλο και πώς εμφανίζεται το παροδικό κάλυμμα πάγου στον βόρειο πόλο του πλανήτη.
Η κρατούσα άποψη είναι ότι το κάλυμμα ξηρού πάγου σχηματίζεται από διοξείδιο του άνθρακα που αναβλύζει από το υπέδαφος. Οι τελευταίες παρατηρήσεις, όμως, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να προέρχεται από παρατεταμένες χιονοπτώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, το χιόνι ποτέ δεν λιώνει για να σχηματίσει ρυάκια υγρού CO2: σε συνθήκες χαμηλής θερμοκρασίας και πίεσης, ο ξηρός πάγος εξαχνώνεται, δηλαδή μετατρέπεται απευθείας από στερεό σε αέριο.
Και χιονονιφάδες παγωμένου νερού
Το διοξείδιο του άνθρακα δεν είναι πάντως το μόνο υλικό που πέφτει σαν χιόνι στην επιφάνεια του Άρη. Το 2008, το στατικό ρομπότ Phoenix της NASA κατέγραψε ενδείξεις χιονονιφάδων παγωμένου νερού, οι οποίες όμως έλιωναν πριν φτάσουν στο έδαφος των αρκτικών περιοχών του βορρά.
Χιόνι δεν αποκλείεται να πέφτει περιστασιακά και σε άλλα σώματα του Ηλιακού Συστήματος, όπως οι παγωμένοι δορυφόροι του Κρόνου.
Η βροχή, επίσης, δεν είναι αποκλειστικά γήινο φαινόμενο: Οι πλανητολόγοι πιστεύουν ότι στην αφιλόξενη επιφάνεια της Αφροδίτης βρέχει συχνά θειϊκό οξύ.
Κατακρημνίσεις ξηρού πάγου στον Αρη
Ο δορυφόρος MRO της NASA (Αναγνωριστικός Δορυφόρος του Άρη) ανίχνευσε σύννεφα διοξειδίου του άνθρακα και ενδείξεις χιονόπτωσης πάνω από τον νότιο πόλο του πλανήτη, o οποίος είναι γνωστό ότι καλύπτεται από ένα στρώμα παγωμένου CO2 καθ΄ όλη τη διάρκεια του αρειανού έτους.
Ο πάγος διοξειδίου του άνθρακα, περισσότερο γνωστός ως ξηρός πάγος, σχηματίζεται σε θερμοκρασίες κάτω των -78 βαθμών Κελσίου και συχνά χρησιμοποιείται για τη διατήρηση ευαίσθητων βιολογικών υλικών.
Οι κατακρημνίσεις ξηρού πάγου καταγράφηκαν στη διάρκεια του αρειανού χειμώνα το διάστημα 2006-2007, όταν το κάλυμμα ξηρού πάγου στον νότιο πόλο έφτανε στη μέγιστη έκτασή του.
«Καταλήξαμε με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι τα σύννεφα αποτελούνται από διοξείδιο του άνθρακα και ότι είναι αρκετά πυκνά ώστε να οδηγήσουν σε συσσώρευση χιονονιφάδων στην επιφάνεια» αναφέρει ο Πολ Χέιν, μέλος της ερευνητικής ομάδας στο Εργαστήριο Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια.
Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στο έγκριτο «Journal of Geophysical Research».
To MRO μελέτησε τα σύννεφα από δύο διαφορετικές οπτικές γωνίες: κοιτάζοντας πλάγια ενώ ο νότιος πόλος φαινόταν στον ορίζοντα, αλλά και κοιτάζοντας απευθείας προς τα κάτω καθώς περνούσε πάνω από τον νότιο πόλο.
Σύννεφο με διάμετρο 500 χιλιομέτρων
Οι κατακόρυφες παρατηρήσεις αποκάλυψαν την παρουσία ενός σταθερού σύννεφου διαμέτρου 500 χιλιομέτρων, ενώ οι παρατηρήσεις από το πλάι έδειξαν ότι οι χιονονιφάδες από τις οποίες αποτελούνταν τα νέφη έφταναν μέχρι το έδαφος. Η ανάλυση βασίστηκε σε δεδομένα από ένα όργανο του MRO που εξετάζει την ατμόσφαιρα σε εννέα μήκη κύματος, από το ορατό ως το υπέρυθρο τμήμα του φάσματος.
Η ανακάλυψη ίσως βοηθήσει τώρα τους πλανητολόγους να κατανοήσουν πώς ανανεώνεται το κάλυμμα πάγου στον νότιο πόλο και πώς εμφανίζεται το παροδικό κάλυμμα πάγου στον βόρειο πόλο του πλανήτη.
Η κρατούσα άποψη είναι ότι το κάλυμμα ξηρού πάγου σχηματίζεται από διοξείδιο του άνθρακα που αναβλύζει από το υπέδαφος. Οι τελευταίες παρατηρήσεις, όμως, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να προέρχεται από παρατεταμένες χιονοπτώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, το χιόνι ποτέ δεν λιώνει για να σχηματίσει ρυάκια υγρού CO2: σε συνθήκες χαμηλής θερμοκρασίας και πίεσης, ο ξηρός πάγος εξαχνώνεται, δηλαδή μετατρέπεται απευθείας από στερεό σε αέριο.
Και χιονονιφάδες παγωμένου νερού
Το διοξείδιο του άνθρακα δεν είναι πάντως το μόνο υλικό που πέφτει σαν χιόνι στην επιφάνεια του Άρη. Το 2008, το στατικό ρομπότ Phoenix της NASA κατέγραψε ενδείξεις χιονονιφάδων παγωμένου νερού, οι οποίες όμως έλιωναν πριν φτάσουν στο έδαφος των αρκτικών περιοχών του βορρά.
Χιόνι δεν αποκλείεται να πέφτει περιστασιακά και σε άλλα σώματα του Ηλιακού Συστήματος, όπως οι παγωμένοι δορυφόροι του Κρόνου.
Η βροχή, επίσης, δεν είναι αποκλειστικά γήινο φαινόμενο: Οι πλανητολόγοι πιστεύουν ότι στην αφιλόξενη επιφάνεια της Αφροδίτης βρέχει συχνά θειϊκό οξύ.