Αναθεώρηση της σταθεράς του Χαμπλ, της κοσμικής σκάλας απόστασης
Νέα μέτρηση στην κοσμική σκάλα απόστασης αποκαλύπτει τον ρυθμό διαστολής του Σύμπαντος
Ουάσινγκτον
Αναλύοντας καινούργια δεδομένα επιστήμονες στις ΗΠΑ έκαναν νέους υπολογισμούς για τη λεγόμενη «σταθερά του Χαμπλ» που είναι πιο γνωστή με τον όρο «κοσμική σκάλα απόστασης».
Στην ουσία οι επιστήμονες έκαναν την ακριβέστερη μέχρι σήμερα μέτρηση του ρυθμού διαστολής του Σύμπαντος στην τωρινή χρονική περίοδο .
Η σκάλα και η νέα μέτρηση
Η «σταθερά του Χαμπλ» είναι ο παράγοντας αναλογίας στον νόμο του Χαμπλ, που εκφράζει την ταχύτητα με την οποία φαίνεται ότι απομακρύνεται ένα σώμα, ανά μονάδα απόστασης λόγω της διαστολής του Σύμπαντος. Ακριβέστερα αποδίδεται με τον όρο παράμετρος διότι μεταβάλλεται με τον χρόνο και δε παραμένει σταθερή. Μέχρι σήμερα οι παρατηρήσεις και οι μετρήσεις είχαν οδηγήσει τους επιστήμονες στην εκτίμηση ότι η τιμή της «σταθεράς του Χαμπλ» είναι 71±4 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ανά μεγαπαρσέκ (ένα μεγαπαρσέκ είναι περίπου 3 εκατ. έτη φωτός).
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν νέα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και τα συνέκριναν με δεδομένα από τον δορυφόρο WMAP που κάνει χαρτογράφηση της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου που απέμεινε μετά τη Μεγάλη Εκρηξη. Ο WMAP προσφέρει στοιχεία για την ηλικία του Σύμπαντος αλλά και τα χαρακτηριστικά που είχε αμέσως μετά τη γέννηση του.
Με βάση τα νέα δεδομένα οι ερευνητές αναθεώρησαν τα δεδομένα της κοσμικής σκάλας απόστασης και προχώρησαν σε νέα μέτρηση. Σύμφωνα με τον νέο υπολογισμό η τιμή της σταθεράς είναι 74.3±2.1 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο ανά μεγαπαρσέκ.
Η καινούργια μέτρηση μειώνει σε μόνο 3% το ποσοστό αβεβαιότητας, κάτι που θεωρείται τεράστια πρόοδος στο πεδίο των κοσμολογικών μετρήσεων. Τη νέα μέτρηση έκανε ομάδα ειδικών με επικεφαλής ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστήμης Carnegie. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal».
Τα κοσμικά σημεία αναφοράς
Η υπέρυθρη όραση του Spitzer διαπερνά την αστρική σκόνη η οποία εμποδίζει τα περισσότερα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια να παρατηρήσουν τα αντικείμενα που βρίσκονται πίσω από αυτή. Ανάμεσα στα άλλα η υπέρυθρη όραση του Spitzer του επιτρέπει να παρατηρεί τους αστέρες μεταβαλλόμενης λαμπρότητας (Κηφείδες) στο φως των οποίων βασίζονται κυρίως οι μετρήσεις. Αυτοί οι μεταβλητοί παλλόμενοι αστέρες (των οποίων οι αποστάσεις από τον πλανήτη μας είναι δυνατό να μετρηθούν με ακρίβεια ανάλογα με τη λαμπρότητά τους) αποτελούν τα κλασικά σημεία αναφοράς για τους υπολογισμούς των αστρονόμων σχετικά με τον ρυθμό επέκτασης του Σύμπαντος.
Το Spitzer παρατήρησε δέκα Κηφείδες στον δικό μας γαλαξία και άλλους 80 στον γειτονικό γαλαξία Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος. Με την υπέρυθρη όρασή του, οι επιστήμονες κατάφεραν να μετρήσουν καλύτερα τη μεταβαλλόμενη λαμπρότητα και τη μεταβαλλόμενη απόστασή των εν λόγω άστρων από τη Γη, καθώς το Σύμπαν συνεχώς επεκτείνεται, κι έτσι να υπολογίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τον τωρινό ρυθμό της διαστολής του.