Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2012

Μαύρες τρύπες «συγκατοικούν» στο ίδιο αστρικό σμήνος


Καλλιτεχνική απεικόνιση της ανακάλυψης. Στη φωτογραφία απεικονίζονται οι δύο γειτονικές μαύρες τρύπες στο εσωτερικό του σφαιρικού σμήνους Μ22 οι οποίες ρουφάνε ύλη από τον δίσκο ύλης που έχει δημιουργηθεί γύρω από ένα κοντινό τους άστρο. Η βίαιη κοσμική διεργασία δημιουργεί λαμπρούς πίδακες ύλης οι οποίοι εντοπίζονται από τα όργανα παρατήρησης.


Δύο σημαντικές ανακαλύψεις πραγματοποίησαν αστρονόμοι

Δύο σημαντικές ανακαλύψεις που ανατρέπουν τις μέχρι τώρα γνώσεις μας, πραγματοποίησαν αστρονόμοι.


Η πρώτη αφορά στην ανακάλυψη για πρώτη φορά, δύο μαύρων τρυπών οι οποίες συνυπάρχουν στο ίδιο αστρονομικό σμήνος που βρίσκεται στο γαλαξία μας. Οι μαύρες τρύπες που εντοπίστηκαν βρίσκονται μέσα στο αστρικό σμήνος Μ22 που έχει ηλικία 12 δισεκατομμυρίων ετών. Η κάθε μία είναι 10 έως 20 φορές βαρύτερη από τον Ήλιο. 

Σύμφωνα με τις έως τώρα θεωρίες, δεν θα έπρεπε να υπάρχει μια τέτοια συνύπαρξη στο ίδιο σμήνος άστρων, αλλά μόνο μία μεγάλη τρύπα στο κέντρο του. Οι δύο μικρότερες μαύρες τρύπες ανιχνεύτηκαν σε κάποια απόσταση από το κέντρο του σμήνους και αποτελούν πηγές ισχυρών ραδιοκυμάτων. Την ανακάλυψη πραγματοποίησαν αστρονόμοι με επικεφαλής τον Τζέι Στράντερ του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, ενώ η σχετική δημοσίευση έγινε στο περιοδικό «Nature».

Το σμήνος Μ22, που βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού του Τοξότη και εικονίζεται παρακάτω, περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες άστρα, απέχει περίπου 10.000 έτη φωτός από τη Γη και είναι ορατό ακόμα και με ερασιτεχνικά τηλεσκόπια. Ο ερευνητής Τζέημς Μίλερ του Διεθνούς Κέντρου Ερευνών Ραδιοαστρονομίας δεν απέκλεισε το εν λόγω αστρικό σμήνος (όπως και άλλα παρόμοια) να περιέχει έως 100 μαύρες τρύπες, αλλά δεν μπορούν να εντοπισθούν.





Όμως, άλλοι επιστήμονες, όπως ο Σρίνιβας Κουλκάρνι του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech), δεν έχουν πειστεί ότι οι πηγές εκπομπής αυτών των ραδιοκυμάτων είναι όντως μαύρες τρύπες, αλλά θεωρεί πιθανό ότι κάποια άλλη είναι η αιτία που τα ραδιοτηλεσκόπια στη Γη συνέλαβαν αυτές τις εκπομπές από το συγκεκριμένο αστρικό σμήνος.

Αν, όμως, επιβεβαιωθεί η ανακάλυψη, τότε όχι μόνο θα είναι οι πρώτες μαύρες τρύπες που ανακαλύπτονται σε ένα αστρικό σμήνος του γαλαξία μας, αλλά και οι πρώτες που ανακαλύπτονται μέσω των ραδιοκυμάτων που εκπέμπουν. Άλλες μαύρες τρύπες έχουν εντοπιστεί από τις ακτίνες-Χ που εκπέμπουν τα καυτά αέρια, καθώς απορροφώνται από τις τρύπες. Οι αστρονόμοι σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν το τηλεσκόπιο «Χαμπλ» για να βεβαιώσουν αν πράγματι έχουμε να κάνουμε με μαύρες τρύπες.



Η άλλη ανακάλυψη αφορά σε δύο πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος (εξωπλανήτες), που οι τροχιές γύρω από το άστρο τους διασταυρώνονται και έτσι οι πλανήτες ευθυγραμμίζονται μ’ αυτό.

Όπως ανακάλυψαν ερευνητές του πανεπιστημίου του Τόκιο με επικεφαλής τον Τερουγιούκι Χιράνο οι δύο εξωπλανήτες και το άστρο τους βρίσκονται στην ίδια ευθεία με τη Γη, με συνέπεια ο ένας εξωπλανήτης να κρύβει εν μέρει και πρόσκαιρα τον άλλο. Πρόκειται για ένα νέο φαινόμενο, για το οποίο δεν υπάρχει καν αστρονομικός όρος που να το περιγράφει!



Οι ιάπωνες επιστήμονες μελέτησαν στοιχεία του διαστημικού τηλεσκοπίου «Κέπλερ» για το αστρικό σύστημα ΚΟΙ-94, όπου τέσσερις πλανήτες φαίνεται να περιφέρονται γύρω από ένα άστρο. Δύο από τους πλανήτες, σύμφωνα με τις πρώτες μη επιβεβαιωμένες εκτιμήσεις, φαίνεται να έχουν επικαλυπτόμενες τροχιές που οδηγούν στην ασυνήθιστη ευθυγράμμιση (για την οποία προτάθηκαν οι όροι «εξωσυζυγία» ή «έκλειψη πλανήτη-πλανήτη»).