Ο Sheldon Lee Glashow έγραψε πριν από 20(;) χρόνια, στο περιοδικό QUANTUM, τον παρακάτω οδηγό για υποψήφιους επιστήμονες (που δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα), συνδέοντας το κάθε γράμμα του ελληνικού αλφάβητου με σύμβολα και έννοιες της Φυσικής.α: Η ραδιενέργεια άλφα ή ακτίνες α είναι πυρήνες ηλίου που εκπέμπονται από βαρύτερους ραδιενεργούς πυρήνες κατά τη διαδικασία της διάσπασης α και αποτελεί ένα από τα τρία είδη φυσικής ραδιενέργειας.
β: Η ραδιενέργεια βήτα ή ακτίνες β είναι ηλεκτρόνια που εκπέμπονται από πυρήνες κατά τη διαδικασία της διάσπασης βήτα, μιας άλλης μορφής φυσικής ραδιενέργειας.
γ: Η ραδιενέργεια γάμα ή ακτίνες γ είναι υψηλής ενέργειας φωτόνια που εκπέμπονται από πυρήνες κατά τη διαδικασία της διάσπασης γάμα.
δ: Το δέλτα-κάτι (είτε με πεζό είτε με κεφαλαίο) συχνά παριστάνει μια μικρή αλλαγή σ’ αυτό το κάτι, όπως τα δx ή Δt. Ακόμη και η συνάρτηση δέλτα δ(x) (που είναι μηδενική για κάθε x εκτός από την τιμή x=0, όπου είναι άπειρη) είναι εκ των ουκ άνευ για τους θεωρητικούς φυσικούς και οι ακτίνες δέλτα για τους πειραματικούς φυσικούς.
ε: Το έψιλον δηλώνει μια αριθμητική ποσότητα που είναι ή μπορεί να γίνει αυθαίρετα μικρή.
ζ: Ζήτα ονομάστηκε ένα σωματίδιο από εκείνους που το “ανακάλυψαν” μέχρι που αποδείχθηκε ότι αυτό δεν υπήρχε καθόλου. Επίσης υπάρχει και η συνάρτηση ζ του Riemann που παίζει σημαντικό ρόλο στη θεωρία αριθμών, αλλά και στη θεωρητική φυσική.
η: Το ήτα δηλώνει το όγδοο και βαρύτερο μέλος της οκτάδας των μεσονίων χωρίς σπιν. Την ύπαρξή του προέβλεψε ο Murray Gell-Mann το 1961. Το κεφαλαίο Η χρησιμοποιείται προς τιμήν του πανεπιστημίου John Hopkins, όπου ανακαλύφθηκε το σωματίδιο η.
θ: Το θήτα πρέπει να σας φέρνει στο νου την τριγωνομετρία, αφού είναι η συνήθης επιλογή για το συμβολισμό μιας γωνίας
ι: Το γιώτα μοιάζει ακριβώς με το i (η μονάδα των φανταστικών αριθμών) στο οποίο κάποιος λησμόνησε να βάλει την κουκίδα.
κ: Το κάπα, όπως και το προηγούμενο του γράμμα μοιάζει πολύ με το αντίστοιχό του λατινικό για να βρίσκεται σε ευρεία χρήση, αν και κάποτε εγώ επινόησα το σωματίδιο κ, το οποίο όμως δεν υπάρχει.
Στην αστρονομία όμως συναντάμε το άστρο κάπα (Kappa Canis Majoris ή κ CMa) στον αστερισμό Canis Major
λ: Με το λάμδα συμβολίζουμε το μήκος κύματος. Το κεφαλαίο Λ παριστά το ελαφρύτερο από τα παράδοξα βαρυόνια.
μ: Το μι δηλώνει το μιόνιο, για το οποίο ο διάσημος αμερικανός φυσικός Rabi, ρώτησε μισόν αιώνα πριν: “ποιός το παρήγγειλε αυτό;!” Ακόμη δεν μάθαμε την απάντηση.
ν: Το νι αντιπροσωπεύει οποιοδήποτε από τα τρία γνωστά είδη νετρίνων: νe, νμ, ντ.
Ακόμη τα μ και ν συχνά παρουσιάζονται ως αριθμητικοί δείκτες, όπως στη βασική εξίσωση της γενικής σχετικότητας:
ξ: Το ξι είναι εύκολο να το προφέρουμε αλλά πολύ δύσκολο να το γράψουμε πεζό. Το κεφαλαίο Ξ συμβολίζει ένα βαρυόνιο με δυο μονάδες παραδοξότητες.
ο: Το όμικρον μοιάζει σε όλο τον κόσμο με το λατινικό ο. Στην αστρονομία το όμικρον χρησιμοποιείται συχνά π.χ. το αστρικό σύστημα Όμικρον στον αστερισμό της Ανδρομέδας,περίπου 692 έτη φωτός από τη γη.
π: Το πι δηλώνει το λόγο της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του και επιπλέον είναι ένα σημαντικό μεσόνιο. Το πιόνιο συνήθως διασπάται σε ένα μιόνιο και ένα νετρίνο. Το Κεφαλαίο Π εκφράζει το μαθηματικό γινόμενο.
ρ: Το ρο μπορεί να εκφράζει πυκνότητα. Ακόμη, το ρ-μεσόνιο σχηματίζεται από τα ίδια κουάρκ που σχηματίζουν και το πιόνιο, αλλά με τα σπιν των κουάρκ παράλληλα.
σ: Το σίγμα δηλώνει το σπιν ενός σωματιδίου Το κεφαλαίο Σ εκφράζει μαθηματικό άθροισμα ή οποιοδήποτε από τα τρία παράδοξα βαρυόνια:
Σ+, Σ- και Σ0.
τ: Το ταυ είναι το βαρύτερο από τα τρία γνωστά φορτισμένα λεπτόνια, ή μπορεί να εκφράζει ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα (όπως ο χρόνος ημίσειας ζωής)
υ: Το ύψιλον δηλώνει το σωματίδιο που αποτελείται από ένα μπλε κουάρκ και το αντικουάρκ του. Ανακαλύφθηκε το 1977 από τον Leon Lederman κατά λάθος.
φ: Το φι συμβολίζει μια γωνία στην περίπτωση που έχετε ήδη χρησιμοποιήσει το θ π.χ.
ημ(θ+φ) =ημθ συνφ + συνθ ημφ
χ: Το χι είναι το σύμβολο του αγνώστου ή ένα σύμβολο το οποίο κατά σύμβαση δεν αντιστοιχεί σε κάτι. Συχνά χρησιμοποιείται για να δηλώσει κάτι που μόλις σκεφτήκατε.
ψ: Το ψι χρησιμοποιείται για τις κυματοσυναρτήσεις στην κβαντομηχανική, αν και θα μπορούσε να δηλώνει μια γωνία, εάν έχετε περισσότερες από δύο. Το σωματίδιο J (που παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη) ταυτίζεται με το Ψ (που παρτηρήθηκε ταυτόχρονα στην Καλιφόρνια). Σήμερα είναι γνωστό ως J/Ψ ή “gypsy” (γύφτικο) σωματίδιο.
ω: Το ωμέγα είναι το υπέρ-χρησιμοποιημένο τελευταίο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου: ω είναι ένα μεσόνιο αλλά και το σύμβολο της κυκλικής συχνότητας. Με κεφαλαίο Ω συμβολίζεται ο λόγος της μέσης πυκνότητας μάζας του σύμπαντος προς την κρίσιμη τιμή της ή το τριπλά παράδοξο βαρυόνιο που ανακάλυψε ο ελληνοαμερικανός φυσικός Ν. Σάμιος.
ο: Το όμικρον μοιάζει σε όλο τον κόσμο με το λατινικό ο. Στην αστρονομία το όμικρον χρησιμοποιείται συχνά π.χ. το αστρικό σύστημα Όμικρον στον αστερισμό της Ανδρομέδας,περίπου 692 έτη φωτός από τη γη.
π: Το πι δηλώνει το λόγο της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του και επιπλέον είναι ένα σημαντικό μεσόνιο. Το πιόνιο συνήθως διασπάται σε ένα μιόνιο και ένα νετρίνο. Το Κεφαλαίο Π εκφράζει το μαθηματικό γινόμενο.
ρ: Το ρο μπορεί να εκφράζει πυκνότητα. Ακόμη, το ρ-μεσόνιο σχηματίζεται από τα ίδια κουάρκ που σχηματίζουν και το πιόνιο, αλλά με τα σπιν των κουάρκ παράλληλα.
σ: Το σίγμα δηλώνει το σπιν ενός σωματιδίου Το κεφαλαίο Σ εκφράζει μαθηματικό άθροισμα ή οποιοδήποτε από τα τρία παράδοξα βαρυόνια:
Σ+, Σ- και Σ0.
τ: Το ταυ είναι το βαρύτερο από τα τρία γνωστά φορτισμένα λεπτόνια, ή μπορεί να εκφράζει ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα (όπως ο χρόνος ημίσειας ζωής)
υ: Το ύψιλον δηλώνει το σωματίδιο που αποτελείται από ένα μπλε κουάρκ και το αντικουάρκ του. Ανακαλύφθηκε το 1977 από τον Leon Lederman κατά λάθος.
φ: Το φι συμβολίζει μια γωνία στην περίπτωση που έχετε ήδη χρησιμοποιήσει το θ π.χ.
ημ(θ+φ) =ημθ συνφ + συνθ ημφ
χ: Το χι είναι το σύμβολο του αγνώστου ή ένα σύμβολο το οποίο κατά σύμβαση δεν αντιστοιχεί σε κάτι. Συχνά χρησιμοποιείται για να δηλώσει κάτι που μόλις σκεφτήκατε.
ψ: Το ψι χρησιμοποιείται για τις κυματοσυναρτήσεις στην κβαντομηχανική, αν και θα μπορούσε να δηλώνει μια γωνία, εάν έχετε περισσότερες από δύο. Το σωματίδιο J (που παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στη Νέα Υόρκη) ταυτίζεται με το Ψ (που παρτηρήθηκε ταυτόχρονα στην Καλιφόρνια). Σήμερα είναι γνωστό ως J/Ψ ή “gypsy” (γύφτικο) σωματίδιο.
ω: Το ωμέγα είναι το υπέρ-χρησιμοποιημένο τελευταίο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου: ω είναι ένα μεσόνιο αλλά και το σύμβολο της κυκλικής συχνότητας. Με κεφαλαίο Ω συμβολίζεται ο λόγος της μέσης πυκνότητας μάζας του σύμπαντος προς την κρίσιμη τιμή της ή το τριπλά παράδοξο βαρυόνιο που ανακάλυψε ο ελληνοαμερικανός φυσικός Ν. Σάμιος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου