Παρασκευή 24 Μαΐου 2013

Βασιλικό Αστεροσκοπείο: Εκεί όπου η Ανατολή συναντά τη Δύση

Βασιλικό Αστεροσκοπείο Γκρίνουϊτς
Το Βασιλικό Αστεροσκοπείο του Greenwich στο Λονδίνο ήταν κάποτε το κέντρο πλοήγησης για όλο τον κόσμο. Εξακολουθεί να θεωρείται η «διαχωριστική γραμμή»μεταξύ ανατολικών και δυτικών ζωνών ώρας και του Δυτικού με του Ανατολικού ημισφαιρίου.

Το 1884, το Παρατηρητήριο είχε οριστεί η περιοχή όπου θα βρίσκεται ο “πρώτος μεσημβρινός” του κόσμου, η αποδεκτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ ανατολικών και δυτικών γεωγραφικών μηκών στον κόσμο. Όλες οι υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη μετρούνται με αναφορά αυτή την τοποθεσία.

Η Ίδρυση του Παρατηρητηρίου

Το αστεροσκοπείο ιδρύθηκε το 1675, την ίδια χρονιά που ο Βασιλιάς Κάρολος Β διόρισε τον John Flamsteed ως τον πρώτο βασιλικό αστρονόμο. Πρωταρχικός στόχος του Flamsteed, μαζί με εκείνη του παρατηρητηρίου, ήταν το πώς να βρίσκουν τα γεωγραφικά μήκη στην ανοιχτή θάλασσα. Εκεί, οι ναυτικοί θα έπρεπε να το καταλάβουν μόνο κοιτάζοντας τα αστέρια.
Ύστερα από περισσότερα από 2.000 άτομα που έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα σε μια ενιαία καταστροφή το 1707, το Κοινοβούλιο της Βρετανίας βρέθηκε κάτω από μεγαλύτερη πίεση για να κάνει τη θαλάσσια ναυσιπλοΐα ασφαλέστερη. Η κυβέρνηση καθιέρωσε το Συμβούλιο του Γεωγραφικού Μήκους (Board of Longitude) το 1714 για να αναζητήσει μια λύση για την εύρεση του γεωγραφικού μήκους στη θάλασσα. Το βραβείο ήταν £20.000, ισοδύναμο με £2.000.000 σήμερα.
Η εύρεση του γεωγραφικού μήκους ήταν σημαντική όχι μόνο για να βοηθήσει τα πλοία στην πλοήγηση, αλλά και να τους βοηθήσει να βρίσκουν την ώρα. Η ψηλότερη θέση του ήλιου στον ουρανό αλλάζει περίπου μία ώρα για κάθε 15 μοίρες γεωγραφικού μήκους. Οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι αν θα μπορούσε να βρεθεί η ώρα με ακρίβεια πάνω στη θάλασσα, οι ναυτικοί θα μπορούσαν να συγκρίνουν τη θέση τους με εκείνη του Greenwich και να καταλάβουν σε ποιο γεωγραφικό μήκος έπλεε το πλοίο.
Χρειάστηκαν δεκαετίες, αλλά τελικά ο John Harrison δημιούργησε ένα φορητό ρολόι που θα μπορούσε να λειτουργήσει, παρά τις συνωστισμένες κινήσεις του πλοίου. Δημιούργησε διάφορες εκδόσεις κατά τη διάρκεια των ετών, και αργά στη ζωή του, αναγνωρίστηκε ως ο άνθρωπος που έλυσε το «πρόβλημα του γεωγραφικού μήκους» που τόσο είχε πικάρει τις αρχές.

Καθιερώνοντας τον μεσημβρινό


Ο πρώτος μεσημβρινός στο Βασιλικό Αστεροσκοπείο στο Greenwich.
Σήμερα, έχουμε χωρίσει τον κόσμο σε διαφορετικές χρονικές ζώνες συντονισμένες μεταξύ τους, αλλά αιώνες πριν η χρονομέτρηση ήταν ένα συνονθύλευμα των τοπικών συστημάτων. Δεν υπήρχε ανάγκη συντονισμού μεταξύ των ζωνών μέχρι που ο σιδηρόδρομος επιτάχυνε τα ταξίδια μεταξύ των διαφόρων τοποθεσιών.
Αυτό άλλαξε στη δεκαετίες του 1850 και 1860 καθώς τα σιδηροδρομικά ταξίδια έγιναν δημοφιλή. Υπήρχε ο κίνδυνος της σύγκρουσης στη σιδηροδρομική αμαξοστοιχία αν δύο τρένα που κυκλοφορούσαν σε διαφορετικές ζώνες ώρας κατέληγαν στο ίδιο σημείο. Ως εκ τούτου, το 1884 μια παγκόσμια αντιπροσωπεία συναντήθηκε για να προσδιορίσει τον τρόπο του πρώτου μεσημβρινού.
Το Greenwich κέρδισε με συντριπτική πλειοψηφία, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ήδη εγκρίνει την τοποθεσία και το Greenwich χρησιμοποιήθηκε εκτενώς για τη θαλάσσια ναυσιπλοΐα. ΗGreenwich Mean Time ήταν η “ώρα μηδέν” για τη ρύθμιση των ρολογιών σε όλο τον κόσμο.

Κινούμενος στόχος

Ωστόσο, σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, η γραμμή δεν είναι μια σταθερή τοποθεσία.

Τα ημισφαίρια του κόσμου χωρίζονται στον πρώτο μεσημβρινό.
“Καθώς ο φλοιός της Γης κινείται ελαφρά όλη την ώρα, η ακριβής θέση του μεσημβρινού επίσης μετατοπίζεται ελαφρώς”, δήλωσε το παρατηρητήριο. “Αλλά η αρχική αναφορά για τον Πρωτεύον Μεσημβρινό (Prime Meridian) του κόσμου παραμένει η Airy Circle Transit στο Βασιλικό Αστεροσκοπείο.”

Η μετάβαση στην εκπαίδευση

Γύρω στη δεκαετία του 1960, το Greenwich μετακόμισε τις δραστηριότητες του παρατηρητηρίου στο Herstmonceux (αργότερα Cambridge) και σταδιακά οι δραστηριότητες πλοήγησης του Flamsteed House μεταφέρθηκαν στην ευθύνη τουΕθνικού Ναυτικού Μουσείου (National Maritime Museum).
Αυτή η διαδικασία ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 1990, αλλά το μουσείο παραμένει για σκοπούς δημόσιας εκπαίδευσης. Το Βασιλικό Αστεροσκοπείο, υπό την ευθύνη του Εθνικού Ναυτικού Μουσείου, διεκδίκησε το όνομά του μετά το κλείσιμο του RGO Cambridge το 1998.
Το 2007, για να τονίσει το ρόλο του στον τομέα της εκπαίδευσης στην Αστρονομία, το παρατηρητήριο τελείωσε μια ανακαίνιση £ 15.000.000 των εγκαταστάσεών του. Η ανακαίνιση περιλαμβάνει ένα νέο, τελευταίας γενιάς πλανητάριο, μια νέα γκαλερί για την αστρονομία και τον χρόνο και ένα κέντρο εκπαίδευσης.
Το παρατηρητήριο έχει εκθέματα με θέμα την ιστορία της ναυσιπλοΐας, συμπεριλαμβανομένης της σημασίας του στο εμπόριο και πώς βοήθησε τους πρώτους εξερευνητές στην Αρκτική και άλλες απομακρυσμένες περιοχές.
Συγκεκριμένα, το παρατηρητήριο διοργανώνει ένα διαγωνισμό φωτογραφίας αστρονομίας κάθε χρόνο ανοιχτό σε όλους. Οι νικητές κερδίζουν ένα χρηματικό έπαθλο και επίσης τα έργα τους δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα του παρατηρητηρίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου