Νέο κοσμικό μυστήριο με αινιγματικές εκπομπές ραδιοκυμάτων

Αστραπιαίες πανίσχυρες εκπομπές ραδιοκυμάτων έξω από τον γαλαξία μας αποτελούν ένα νέο κοσμικό μυστήριο.

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων εντόπισε τέσσερις αστραπιαίας ταχύτητας μυστηριώδεις εκπομπές υψηλής ενέργειας ραδιοκυμάτων, που προέρχονται έξω από τον γαλαξία μας και φαίνεται να προκλήθηκαν σε απόσταση δισεκατομμυρίων ετών φωτός, όταν το σύμπαν είχε ηλικία έξι έως δέκα δισεκατομμυρίων ετών. Για μια από τις σημαντικότερες ανακαλύψεις στο πεδίο της ραδιο-αστρονομίας κατά τις τελευταίες δεκαετίες έκαναν λόγο οι αστρονόμοι. Οι επιστήμονες αναρωτιούνται για την πηγή αυτών των αινιγματικών ραδιοεκπομπών, οι οποίες, σύμφωνα με της εκτιμήσεις, προέρχονται από κάποιο κατακλυσμικό γεγονός, όπως τη σύγκρουση και συγχώνευση δύο μαγνητικών άστρων νετρονίων (των λεγόμενων «μάγναστρων»).
Τα πολύ ισχυρά ραδιοκύματα είχαν διάρκεια μόλις λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου και ανιχνεύθηκαν στο νότιο ουρανό της Γης με το μεγάλο αυστραλιανό ραδιοτηλεσκόπιο CSIRO Παρκς διαμέτρου 64 μέτρων. Η σχετική ανακοίνωση της ανακάλυψης από τους ερευνητές πέντε χωρών (Βρετανία, Γερμανία, Ιταλία, Αυστραλία, ΗΠΑ), με επικεφαλής τον Νταν Θόρντον του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, έγινε στο περιοδικό «Science», σύμφωνα με το «Nature» και το «New Scientist».
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το φαινόμενο προδίδει ένα από τα πιο ακραία καταστροφικά συμβάντα στην αστροφυσική, καθώς πιστεύεται ότι η πηγή των ραδιοεκπομπών εμπλέκει πολύ μεγάλες ποσότητες μάζας ή ενέργειας. Η πρώτη παρόμοια «έκρηξη» γρήγορων ραδιοκυμάτων (Fast Radio Burst ή FRB) άγνωστης προέλευσης παρατηρήθηκε το 2007 και ίσως μια δεύτερη το 2012, αλλά οι επιστήμονες δεν ήταν έως σήμερα σίγουροι αν όντως είχαν πέσει πάνω σε ένα αστροφυσικό φαινόμενο. Όμως, αυτή τη φορά, ο εντοπισμός τεσσάρων ίδιων «εκρήξεων» απομακρύνει κάθε αμφιβολία ότι πρόκειται πράγματι για ένα νέο κοσμικό μυστήριο.
Οι αστρονόμοι δεν αποκλείουν πλέον ότι τέτοιες πηγές ραδιοκυμάτων είναι πολύ συχνές και πιθανώς να συμβαίνουν σε κάθε γαλαξία μία φορά κάθε 1.000 χρόνια. «Ίσως συμβαίνουν κάθε δέκα δευτερόλεπτα κάπου στον ουρανό, διαρκώντας το ένα δέκατο του χρόνου που χρειάζεται για να ανοιγοκλείσει κανείς τα μάτια του. Όμως, με τα υπάρχοντα τηλεσκόπια, θα πρέπει να είμαστε πολύ τυχεροί για να κοιτάξουμε στο σωστό σημείο του ουρανού τη σωστή στιγμή», δήλωσε ο Μάικλ Κράμερ, διευθυντής του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας Μαξ Πλανκ της Βόννης.
Στο μέλλον μεγαλύτερα τηλεσκόπια, όπως η υπό κατασκευή «Διάταξη Τετραγωνικού Χιλιομέτρου» (Square Kilometer Array-SKA), θα καλύψουν μεγαλύτερες περιοχές του ουρανού, διευκολύνοντας την παρατήρηση του φαινομένου, το οποίο έχει ονομαστεί και «blitzar» (από τη γερμανική λέξη ‘blitz' για την αστραπή).
Τα μάγναστρα θεωρούνται μία πιθανή πηγή αυτών των ραδιο-εκπομπών, πιθανώς όταν αποχωρίζονται από το πανίσχυρο μαγνητικό πεδίο τους και καταρρέουν βαρυτικά, μετατρεπόμενα σε μαύρη τρύπα, οπότε είναι σε θέση να απελευθερώσουν περισσότερη ενέργεια μέσα σε ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου από ό,τι ο Ήλιος μας σε ένα εκατομμύριο χρόνια.
Από την άλλη, οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι σκοπεύουν να μελετήσουν αυτές τις ραδιο-εκρήξεις, καθώς διασχίζουν τον διαγαλαξιακό χώρο εωσότου να φθάσουν τη Γη, προκειμένου για να καταλάβουν καλύτερα τη φύση της ύλης ανάμεσα στους γαλαξίες.
Πηγή: AΠE-MΠΕ