Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Λιμνάζουσα Λάβα και Ραβδώσεις Πλαγιών



Στην συναρπαστική αυτή φωτογραφία, πού δείχνει τμήμα ενός μετεωρικού κρατήρα, φαίνεται ένα μικρό ρήγμα στο χείλος του.
Από τον έλεγχο της υφής της πεδιάδας, πού τον περιβάλλει, αλλά και του πυθμένα του, προκύπτει ότι μιά μεγάλη ποσότητα λάβας υπερκέρασε ένα χαμηλό τμήμα του χείλους του δημιουργώντας ένα ρήγμα και ξεχύθηκε προς τον πυθμένα του, μέσα από ένα κανάλι, πού έσκαψε στο τοίχωμα του κρατήρα, καθώς έρρεε προς τα κάτω.

Η φωτογραφία εστιάζεται στο κανάλι της λάβας, αλλά είναι επίσης ορατό ένα τμήμα της λάβας πού λίμνασε στον πυθμένα. Για μιά καλύτερη άποψη του κρατήρα και της γύρω περιοχής, μπορείτε να κοιτάξετε αυτή την εικόνα CTX και επίσης αυτό το καλοφτιαγμένο ανάγλυφο του HiRISE. Απ' αυτό είναι εμφανές ότι η λάβα κάλυψε σχεδόν όλο τον πυθμένα του κρατήρα, με μόνη την κεντρική κορυφή να εξέχει, σαν νησί στο μέσον μιάς λίμνης από λάβα.

Η εικόνα αυτή ελήφθει κατ' αρχάς, για να μελετηθεί το ρήγμα και το κανάλι της λάβας κι έτσι να καταλάβουμε τις ιδιότητές της, όταν έρρεε πολύ καιρό πριν. Ελήφθει επίσης για να μετρηθούν οι σχετικές υψομετρικές διαφορές της λιμνάζουσας λάβας και της περιβάλλουσας πεδιάδας και το βάθος του καναλιού. Έτσι έπρεπε να ληφθεί στερεοσκοπικά. Ο στόχος φωτογραφήθηκε ξανά μετά από 3.5 χρόνια (σχεδόν 2 Αρειανά έτη).



Αλλά όταν έχουμε ένα στερεοσκοπικό ζεύγος, πού τα μέλη του έχουν ληφθεί με μεγάλη χρονική διαφορά, τότε αυτό μετατρέπεται ακούσια σ' εργαλείο εντοπισμού μεταβολών. Έτσι, λοιπόν, έχει αλλάξει κάτι στο τοπίο σ' αυτά τα 3.5 χρόνια; Ναί! Και δεν έχει καμμιά σχέση με την αρχαία ροή της λάβας, την αρχική αιτία λήψεως της φωτογραφίας.

Αν κοιτάξουμε προσεκτικά στα τοιχώματα του κρατήρα θα δούμε ραβδώσεις να τα διατρέχουν από πάνω προς τα κάτω, σ' αρκετά σημεία. Πρόκειται για τις ραβδώσεις πλαγιών, πού πιστεύουμε ότι είναι κατολισθήσεις σκόνης - σαν τις χιονοστιβάδες - πού αφαιρούν ένα λεπτο στρώμα ανοικτόχρωμης σκόνης από την πλαγιά (Βλέπε την PSP_005369_1925 για μιά λεπτομερή εξήγηση). Εάν τώρα επιστρέψουμε στο στερεοσκοπικό ζεύγος, η συνοδευτική εικόνα δείχνει δύο τομές του ιδίου σημείου του τοιχώματος του κρατήρα, αλλά στην μεταγενέστερη εικόνα (αυτήν στα δεξιά), μπορούμε να δούμε μιά εντελώς νέα ράβδωση, πού σχηματίστηκε στο διάστημα, πού μεσολάβησε ανάμεσα στην πρώτη και στην δεύτερη λήψη. Η νέα ράβδωση έχει μήκος 725 μέτρα. Πρόκειται για ένα μόνο παράδειγμα. 

Προσεκτική παρατήρηση αποκαλύπτει ότι αρκετές ραβδώσεις σχηματίστηκαν στην μικρής έκτασης περιοχή, αφότου ελήφθει η εικόνα PSP_004151_1810.

Απόδοση στα ελληνικά: Αριστείδης Σκουρτόπουλος


ΠΗΓΗ: http://hirise.lpl.arizona.edu

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου