Δευτέρα 18 Αυγούστου 2014

M82 SN2014J: Το παρατηρητήριο Chandra της NASA, αναζητά «έναυσμα» κοντινού σουπερνόβα





Το σουπερνόβα SN 2014J εκρήγνυται
Image Credit: NASA/CXC/SAO/R.Margutti et al



Νέα δεδομένα από το παρατηρητήριο Chandra ακτίνων-Χ της NASA, έχουν δώσει αυστηρούς περιορισμούς για το περιβάλλον γύρω από ένα από τα πιο κοντινά σουπερνόβα που ανακαλύφθηκαν εδώ και δεκαετίες. 
Τα αποτελέσματα του Chandra, παρέχουν πληροφορίες για την πιθανή αιτία της έκρηξης, όπως περιγράφεται στο δελτίο τύπου μας.

Στις 21 Ιανουαρίου, 2014, οι αστρονόμοι ήταν μάρτυρες ενός σουπερνόβα αμέσως μετά την έκρηξη στο Μεσιέ 82, ή στον γαλαξία Μ82. 
Τα τηλεσκόπια σε όλο τον κόσμο και στο διάστημα, έστρεψαν την προσοχή τους για να μελετήσουν αυτό το πρόσφατο αστέρι που εξερράγη, συμπεριλαμβανομένων του Chandra. 
Οι αστρονόμοι διαπίστωσαν ότι αυτό το σουπερνόβα, που ονομάστηκε SN 2014J, ανήκει σε μια κατηγορία εκρήξεων που ονομάζεται "τύπου Ia" σουπερνόβα. 
Αυτά τα σουπερνόβα χρησιμοποιούνται ως κοσμική απόσταση-δεικτών και έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ανακάλυψη της επιταχυνόμενης διαστολής του σύμπαντος, που έχει αποδοθεί στις επιπτώσεις της σκοτεινής ενέργειας. 
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι όλα τα σουπερνόβα τύπου Ia, περιλαμβάνουν την έκρηξη ενός λευκού νάνου. 
Ένα σημαντικό ερώτημα, είναι αν η τήξη σχετικά με την έκρηξη, φωτίζεται όταν ο λευκός νάνος έλκει πάρα πολύ υλικό από ένα συνοδό άστρο σαν τον ήλιο, ή όταν δύο λευκοί νάνοι άστρα συγχωνεύονται.

Αυτή η εικόνα, περιέχει στοιχεία του Chandra, όπου χαμηλής, μέσης και υψηλής ενέργειας ακτίνες-Χ είναι σε κόκκινο, πράσινο και μπλε αντίστοιχα. 
Τα πλαίσια στο κάτω μέρος της εικόνας, δείχνουν την κοντινή θέα της περιοχής γύρω από το σουπερνόβα σε δεδομένα που λαμβάνονται πριν από την έκρηξη (αριστερά), καθώς και τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν στις 3 Φεβρουαρίου 2014, μετά από την έκρηξη του σουπερνόβα (δεξιά). 
Η απουσία της ανίχνευσης των ακτίνων-X ανιχνεύεται από το Chandra και είναι ένα σημαντικό στοιχείο για τους αστρονόμους που αναζητούν τον ακριβή μηχανισμό για το πώς εξερράγη αυτό το αστέρι.

Η μη ανίχνευση των ακτίνων-Χ, αποκαλύπτει ότι η περιοχή γύρω από το σημείο της έκρηξης σουπερνόβα σχετικά στερούνται του υλικού. 
Το εύρημα αυτό είναι ένα κρίσιμο στοιχείο για την προέλευση της έκρηξης. 
Οι αστρονόμοι αναμένουν ότι αν ένας λευκός νάνος εξερράγη, επειδή είχε σταθερή συλλογή ύλης από ένα συνοδό άστρο πριν από την έκρηξη, η διαδικασία μεταφοράς μάζας δεν θα είναι 100% αποτελεσματική, και ο λευκός νάνος θα πρέπει να βυθιστεί σε ένα σύννεφο αερίου.

Εάν μια σημαντική ποσότητα υλικού που ήταν γύρω από το καταδικασμένο αστέρι, το εκρηκτικό κύμα που παράγεται από την έκρηξη σουπερνόβα προσκρούσει από τη στιγμή της παρατήρησης του Chandra, και παράγει μια φωτεινή πηγή ακτίνων-Χ. 
Από τη στιγμή που δεν ανιχνεύουν τυχόν ακτίνες-Χ, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η περιοχή γύρω από το SN 2014J είναι εξαιρετικά καθαρή.

Ένας βιώσιμος υποψήφιος για την αιτία του SN 2014J, πρέπει να εξηγήσει ότι το περιβάλλον ήταν σχετικά ελεύθερο σε αέριο γύρω από το άστρο πριν από την έκρηξη. 
Μία πιθανότητα, είναι η συγχώνευση δύο λευκών νάνων άστρων, οπότε ίσως υπήρξε λίγη μεταφορά μάζας, μολύνοντας το περιβάλλον πριν από την έκρηξη. 
Ένας άλλος λόγος είναι ότι αρκετές μικρότερες εκρήξεις στην επιφάνεια του λευκού νάνου καθάρισαν την περιοχή πριν από το σουπερνόβα. 
Περαιτέρω παρατηρήσεις, μερικές εκατοντάδες ημέρες μετά την έκρηξη, θα μπορούσαν να ρίξουν φως σχετικά με την ποσότητα του αερίου σε μεγαλύτερο όγκο, και να μας βοηθήσουν να αποφασίσουμε μεταξύ αυτών και άλλων σεναρίων.

Ένα έγγραφο που περιγράφει τα αποτελέσματα αυτά, δόθηκε στη δημοσιότητα στις 20 Ιουλίου στο τεύχος του Astrophysical Journal και είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο. 
Η πρώτη συγγραφέας είναι η Raffaella Margutti από το Harvard-Smithsonian, Κέντρο Αστροφυσικής (CFA) στο Κέιμπριτζ, Μασαχουσέτη, και οι συν-συγγραφείς είναι Jerod Parrent (CFA), Atish Kamble (CFA), Alicia Soderberg (CFA), Ryan Foley (Πανεπιστήμιο του Ιλινόις στο Urbana-Σαμπέιν), Dan Milisavljevic (CFA), Maria Drout (CFA), και Robert Kirshner (CFA).



Εικόνες ακτίνων-Χ του M82 & SN2014J
(Credit: NASA/CXC/SAO/R.Margutti et al)


(Credit: NASA/CXC/SAO/R.Margutti et al)


(Credit: NASA/CXC/SAO/R.Margutti et al)



Μετάφραση: To-New-Sas

Πηγή: nasa.gov chandra.harvard.edu

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου