Είδατε το «Interstellar» κι έχετε απορίες για τα πόσα στηρίζονται στην επιστήμη και πόσα στην κινηματογραφική φαντασία του δημιουργού; Ζητήσαμε από τον Λεωνίδα Γυμνόπουλο του Κέντρου Διάδοσης Επιστημών & Μουσείου Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ να περάσει το επικό όραμα του Κρίστοφερ Νόλαν από δοκιμή αντοχής (crash test) αστροφυσικής.
Ζητήσαμε από τον Λεωνίδα Γυμνόπουλο (τον οποίο μερικοί τυχεροί απολαύσατε να προλογίζει την avant premier του «Interstellar» στο ΝΟΗΣΙΣ) να μας ρίξει φως στις μαύρες τρύπες του σεναρίου του πιο εντυπωσιακού sci-fi φιλμ της εποχής μας. Ακολουθούν spoilers. Διαβάστε με δική σας ευθύνη.
Η συνεργασία μεταξύ κινηματογραφιστών και επιστημόνων δεν είναι κάτι καινούργιο. Από τις πρώτες κιόλας ταινίες που δημιουργήθηκαν στα στούντιο του Hollywood, επιστήμονες στρατολογούνταν για να βοηθούσουν σχετικά με το σενάριο, τα σκηνικά και τα κουστούμια ή τα ειδικά εφέ. Αλλά επειδή οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας κερδίζουν ολοένα και μεγαλύτερο κομμάτι των συνολικών εισπράξεων η συνεργασία αυτή είναι πλέον πιο συχνή. Στη δεκαετία του ’90 ένας μέσος όρος έξι ταινιών επιστημονικής φαντασίας το χρόνο ήταν στις 50 κορυφαίες εισπρακτικά ταινίες της χρονιάς, αριθμός που αυξήθηκε κατά σχεδόν 50% την επόμενη δεκαετία.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ ξεκίνησε από το 2008 ένα πρόγραμμα με τίτλο «Science & Entertainment Exchange» και έδρα το Los Angeles που έχει στόχο να φέρει σε επαφή δημιουργούς ταινιών με επιστήμονες διαφόρων τομέων. Μόνο στα 3 πρώτα χρόνια οι επιστήμονες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα έδωσαν τις συμβουλές τους σε περισσότερα από 350 project.
Διαβάστε ακόμα: «Interstellar» η κριτική του Flix
Παρότι όμως η εμπλοκή επιστημόνων σε κινηματογραφικές ταινίες έχει αρχίσει να γίνεται «μόδα» τα τελευταία χρόνια, ο πήχης έχει τεθεί 46 χρόνια πριν, όταν ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ συνεργάστηκε με τον Αρθουρ Σ. Κλαρκ στη μάλλον ακριβέστερη επιστημονικά ταινία μέχρι σήμερα, το «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος». Πέρα από τον Κλαρκ, ο οποίος είχε ρόλο ισότιμο σχεδόν με αυτόν του Kubrick, ο τελευταίος είχε μια ομάδα που περιλάμβανε δυο πρώην επιστήμονες της NASA και 65 εταιρίες τεχνολογίας, ερευνητικούς φορείς και κρατικές υπηρεσίες που του παρείχαν τεχνολογικές και επιστημονικές συμβουλές.
Οι δημιουργοί χρειάζονται τους επιστήμονες κυρίως:
Για να ελέγξουν το σενάριο ώστε αυτό να ανταποκρίνεται στα, κοινά αποδεκτά μέχρι σήμερα, επιστημονικά δεδομένα.
Για να τους βοηθήσουν στην σκηνογραφία και τα εφέ (από το τι πρέπει να γράφει ένας πίνακας με εξισώσεις Φυσικής μέχρι το πώς μοιάζει η έκρηξη ενός αστεριού)
Για να συνεισφέρουν με ιδέες σχετικά με το θέμα της ταινίας. Αυτό το τελευταίο μάλιστα μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψιν ότι αυτά που προτείνουν ορισμένες σύγχρονες επιστημονικές θεωρίες όπως π.χ. η κβαντομηχανική, θα ξεπερνούσαν και την πιο τολμηρή φαντασία των σεναριογράφων. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο παραγωγός του «Terminator Salvation» Τζέφρι Σίλβερ: «Συνήθιζα να λέω, αυτό γίνεται μόνο στις ταινίες, αλλά τώρα λέω, αυτό γίνεται μόνο στην επιστήμη».
Οι επιστήμονες είναι πρόθυμοι να εμπλακούν στο ρόλο του επιστημονικού συμβούλου σε μια ταινία γιατί:
- Τους δίνεται η ευκαιρία να αναιρέσουν στερεοτυπικές εικόνες που συνήθως υπάρχουν για το επάγγελμα τους (ο Τζορτζ Κλούνεϊ και η Σάντρα Μπούλοκ πχ στο «Gravity» ήταν μεν επιστήμονες, αλλά η εικόνα τους ήταν πολύ μακριά από αυτή του ιδιόρρυθμου, κλεισμένου σε ένα εργαστήριο ερευνητή)
- Μπορούν να προσεγγίσουν ένα πολύ ευρύτερο κοινό από αυτό των φοιτητών τους ή των αναγνωστών κάποιου βιβλίου τους. Η αλήθεια είναι ότι επειδή οι άνθρωποι διαμορφώνουν την άποψη τους για την επιστήμη και την τεχνολογία σε κάποιον βαθμό και από τις κινηματογραφικές ταινίες, οι επιστήμονες θέλουν η άποψη αυτή να είναι τουλάχιστον σωστή. Οπως χαρακτηριστικά λέει ο θεωρητικός φυσικός του πανεπιστημίου California Institute of Technology, Σον Κάρον, σύμβουλος κι αυτός σε αρκετές ταινίες τα τελευταία χρόνια: «Μπορώ να γράψω ένα βιβλίο Φυσικής και να προσεγγίσω αρκετές χιλιάδες ανθρώπους που θα ενδιαφερθούν να το διαβάσουν, ή μπορώ να βοηθήσω να διαμορφωθεί ο χαρακτήρας που υποδύεται η Νάταλι Πόρτμαν σε μια ταινία και να προσεγγίσω 10 εκατομμύρια ανθρώπους. Μερικοί από αυτούς μάλιστα θα είναι νεαρά κορίτσια τα οποία θα δουν τη Νάταλι Πόρτμαν να υποδύεται μια επιστήμονα...».
Πόσο Sci και πόσο Fi υπάρχει στο Sci-Fi του Nόλαν;
Και τώρα στο επίκαιρο ερώτημα: Με βάση τα παραπάνω, πώς τα πήγε το «Interstellar» στο «διαγώνισμα Φυσικής»;
Αρκετά καλά θα ομολογήσουμε, αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Κρίστοφερ Νόλαν, ακολουθώντας τόσο την συνήθη πρακτική που αναφέρθηκε πιο πάνω, όσο και τα βήματα του Στάνλεϊ Κιούμπρκ (έχει αναφέρει άλλωστε ότι με το «Interstellar» επιδίωκε να δημιουργήσει τη νέα «Οδύσσεια του Διαστήματος»), χρησιμοποίησε στο ρόλο του επιστημονικού συμβούλου για το «Interstellar», έναν από τους σημαντικούς σύγχρονους θεωρητικούς Φυσικούς, τον Κιπ Θορν. Ο Θορν, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε πρόσφατα από το πανεπιστήμιο Caltech στο οποίο είχε την έδρα του Feynman, θεωρείται ως μια από τις αυθεντίες σε θέματα της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Εχει ασχοληθεί ερευνητικά με τις μαύρες τρύπες και τις σκουληκότρυπες ενώ έχει συνεργαστεί στενά μεταξύ άλλων και με τους Στίβεν Χόκινγκ και Καρλ Σαγκάν.
Ο Θορν εδώ και χρόνια είχε εκδηλώσει το ενδιαφέρον του να εμπλακεί σε κάποια ταινία η οποία θα αφορούσε τις μυστηριώδεις ιδιότητες που παρουσιάζουν οι (πραγματικές όπως πιστεύουμε πλέον) μαύρες τρύπες και οι (θεωρητικές ακόμα) σκουληκότρυπες. Η ευκαιρία που έψαχνε του δόθηκε με το «Interstellar». Ετσι στις αρχές του προηγούμενου χρόνου και για δυο περίπου μήνες, Θορν και Νόλαν βρέθηκαν να συζητάνε για τρύπες στο χωρόχρονο, πως η βαρύτητα καμπυλώνει το φως ή επηρεάζει τον χρόνο και που θα μπορούσε να οδηγεί μια σκουληκότρυπα. Στη συνέχεια ο Νόλαν προχώρησε στην ολοκλήρωση του σεναρίου με τον αστροφυσικό να σχολιάζει «Ολη η ιστορία είναι ουσιαστικά των σεναριογράφων, αλλά το πνεύμα της, ο στόχος του να γίνει δηλαδή μια ταινία στην οποία η επιστήμη είναι συνυφασμένη στην ίδια της τη δομή, διατηρήθηκε».
Σε αντίθεση λοιπόν με τον Κιούμπρικ, ο Νόλαν δεν έδωσε στον Θορν ρόλο «συνδημιουργού» της ταινίας, αλλά χρησιμοποίησε τις συμβουλές του σε κάποια επιμέρους θέματα και εκεί είναι που αρχίζουν τα προβλήματα. Η Φυσική της ταινίας είναι σε γενικές γραμμές σωστή, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε εφαρμοσμένο επίπεδο. Οι απεικονίσεις συνθηκών έλλειψης βαρύτητας, διαστημικού ταξιδιού ή οχημάτων κλπ είναι ομολογουμένως ρεαλιστικές. Αλλά και το ταξίδι στο χρόνο, η επίδραση μιας μαύρης τρύπας στο περιβάλλον της και η ύπαρξη μιας σκουληκότρυπας είναι, θεωρητικά τουλάχιστον, έγκυρες. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και σημεία στα οποία η καλλιτεχνική ελευθερία λειτούργησε σε βάρος της επιστημονικής ακρίβειας, οδηγώντας σε παράξενες ή και λανθασμένες διατυπώσεις. Να πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
Που τα πήγε καλά το «Interstellar»
Διαστημικό ταξίδι. Τα διαστημικά οχήματα που εμφανίζονται στην ταινία, όπως και ο εξοπλισμός τους, φαίνονται λογικά. Αλλά και η περιστροφική κίνηση του διαστημοπλοίου για εξασφάλιση συνθηκών βαρύτητας στο εσωτερικό του είναι ακριβής (άλλωστε πρώτη φορά είχε παρουσιαστεί στην περίφημη σκηνή της «Οδύσσειας του Διαστήματος» με τον περιστρεφόμενο διαστημικό σταθμό στην αρχή της ταινίας υπό τους ήχους του «Γαλάζιου Δούναβη»). Να σημειώσουμε εδώ ότι παρότι η δημιουργία τεχνητής βαρύτητας στο εσωτερικό ενός διαστημικού οχήματος με την περιστροφή του είναι θεωρητικά σωστή, δεν έχει εφαρμοστεί ποτέ μέχρι σήμερα. Κυρίως γιατί είναι τεχνικά δύσκολη, αλλά και γιατί ακόμα χρησιμοποιούμε τους διαστημικούς σταθμούς ως «εργαστήρια μηδενικής βαρύτητας».
Ταξίδι στο χρόνο. Το «ταξίδι στο μέλλον» είναι κάτι που προβλέπεται στη Θεωρία της Σχετικότητας: Oσο μεγαλύτερη η ταχύτητα ενός παρατηρητή ή όσο μεγαλύτερη η βαρυτική επίδραση που του ασκείται, τόσο μεγαλύτερη και η επιβράδυνση του χρόνου γι αυτόν. Eτσι αν κάποιος βρεθεί σε ένα ισχυρό βαρυτικό πεδίο, όπως συμβαίνει στους πρωταγωνιστές όταν πλησιάζουν σε μια μαύρη τρύπα, όντως ο χρόνος θα κυλάει γι’ αυτόν πιο αργά. Και άρα, σε σχέση με εμάς, αυτός θα ταξιδέψει στο μέλλον.
Σκουληκότρυπες. Οι σκουληκότρυπες ή αλλιώς γέφυρες Einstein-Rosen, είναι μια τοπολογική ιδιότητα του χωροχρόνου βάσει της οποίας σχηματίζεται ένα «τούνελ» που συνδέει δύο απομακρυσμένα σημεία του – ένα κόψιμο δρόμου δηλαδή διαμέσου του χωροχρόνου. Οι σκουληκότρυπες προβλέπονται από τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, αλλά δεν έχουμε μέχρι σήμερα κανένα σχετικό παρατηρησιακό δεδομένο. Στην ταινία, η σκουληκότρυπα λειτουργεί σύμφωνα με τη θεωρία (συνδέει δηλαδή δύο πολύ απομακρυσμένα σημεία του χωροχρόνου). Βέβαια η υποθετική διαδρομή μέσα στη σκουληκότρυπα έχει καθαρά καλλιτεχνική προσέγγιση.
Και για το τέλος το καλύτερο...
Μαύρες τρύπες. Ναι, οι μαύρες τρύπες υπάρχουν. Τουλάχιστον αυτή είναι η άποψη της μεγάλης πλειοψηφίας των επιστημόνων στηριγμένη πλέον και σε παρατηρησιακές ενδείξεις. Θεωρητικά είχαν προβλεφθεί πριν 100 χρόνια, από τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας, παρότι ο ίδιος ο Αϊνστάιν δεν πίστευε ότι υπάρχουν. Μια μαύρη τρύπα είναι μια ανωμαλία στον χωρόχρονο (όπως είπε και ο κωμικός Στίβεν Ράιτ «είναι εκεί που ο Θεός κάνει διαίρεση με το μηδέν») η οποία δημιουργεί ένα τόσο ισχυρό βαρυτικό πεδίο που ακόμα και το φως δεν μπορεί να διαφύγει. Και όταν κάτι δεν εκπέμπει ή δεν αντανακλά το φως φαίνεται...μαύρο. Αρα απλά δεν μπορούμε να δούμε μια μαύρη τρύπα! Μπορούμε όμως να δούμε αυτά που «καταπίνει». Εδώ είναι που η ταινία κάνει την υπέρβαση...
Οι εξισώσεις που γράφονται στον μαυροπίνακα της NASA από τη νεαρή επιστήμονα, είναι πραγματικές εξισώσεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας.
Ο Κρίστοφερ Νόλαν ζήτησε έτσι από τον Κιπ Θορν να προμηθεύσει την ομάδα ειδικών εφέ που θα δούλευε για την ταινία, με εξισώσεις οι οποίες περιγράφουν την επίδραση μιας μαύρης τρύπας στο φως που είναι κοντά της. Eτσι τα 30 μέλη της ομάδας, με τη χρήση εξοπλισμού αιχμής και εκατοντάδων υπολογιστών δημιούργησαν πολύ εντυπωσιακές και ταυτόχρονα επιστημονικά ακριβείς αναπαραστάσεις του Γαργαντούα, της μαύρης τρύπας που έχει ρόλο «συμπρωταγωνιστή» στην ταινία. Μιλάμε πιθανόν για τις ακριβέστερες αναπαραστάσεις μιας μαύρης τρύπας που έχουν γίνει ποτέ μέχρι σήμερα, οι οποίες ξεπέρασαν τις αισθητικές προσδοκίες του σκηνοθέτη και έδωσαν στον Θορν, κατά δήλωση του, τη δυνατότητα για δυο τουλάχιστον δημοσιεύσεις.
Που δεν τα πήγε καλά το «Interstellar»
Νέοι πλανήτες. Οι πρωταγωνιστές επισκέπτονται δυο πλανήτες στην άλλη πλευρά της σκουληκότρυπας, δηλαδή πολύ-πολύ μακρινούς. Ο ένας βρίσκεται πολύ κοντά στον Γαργαντούα και λέγεται ότι για κάθε ώρα στον πλανήτη περνάνε 7 «γήινα» χρόνια. Αναφέραμε και προηγουμένως ότι η βαρύτητα επιβραδύνει τον χρόνο, για να φτάσουμε όμως σε μια τέτοια επιβράδυνση θα έπρεπε η βαρύτητα στον πλανήτη να είναι όση αυτή στα όρια της μαύρης τρύπας και όχι το 130% της γήινης όπως λέγεται στην ταινία. Σε αυτή δε την περίπτωση το διαστημόπλοιο απλά θα συντρίβονταν στην επιφάνεια του πλανήτη χωρίς καμία πιθανότητα ομαλής προσεδάφισης.
Μπαίνοντας στον Γαργαντούα. Ξέρουμε ότι λόγω της τεράστιας βαρυτικής επίδρασης από μια μαύρη τρύπα, αν ένας αστροναύτης πλησίαζε αρκετά κοντά της θα πάθαινε αυτό που ο Χόκινγκ περιέγραψε ως «σπαγγετοποίηση». Λόγω της μεγάλης διαφοράς δηλαδή στη βαρύτητα ανάμεσα στα πόδια του και το κεφάλι του, η μαύρη τρύπα θα τον τέντωνε σαν μακαρόνι. Παρ’ όλα αυτά ο πρωταγωνιστής μας μπαίνει στον Γαργαντούα χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα (με εξαίρεση το διαστημόπλοιο του, το οποίο για ανεξήγητους λόγους –σε αντίθεση με αυτόν– διαλύεται).
Τέλος, όταν το συμπαθές ρομπότ στέλνεται σε μια βουτιά αυτοκτονίας στην καρδιά της μαύρης τρύπας, λέγεται ότι θα στέλνει πίσω «κβαντικά δεδομένα», χωρίς κανείς να είναι σίγουρος τι σημαίνει αυτό ή πως ακριβώς θα το κάνει.
Μέσα στη μαύρη τρύπα. Κανείς μέχρι σήμερα δεν ξέρει, ούτε μπορεί να υποθέσει με ασφάλεια πως είναι το εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας. Το ότι ο πρωταγωνιστής μεταφέρεται από αυτήν μάλλον σε κάποια άλλη σκουληκότρυπα και τελικά στην κατασκευασμένη από «κάποιους» τρισδιάστατη απεικόνιση ενός κόσμου περισσότερων διαστάσεων είναι εντελώς αδύναμο. Το ότι δε καταφέρνει από εκεί να επικοινωνεί μέσω της αγάπης, η οποία όπως η βαρύτητα υπερβαίνει τις διαστάσεις, μπορεί να ακούγεται ρομαντικό, ίσως και ποιητικό, αλλά μέχρι εκεί.
Συνολικά λοιπόν, o Kρίστοφερ Νόλαν από επιστημονική άποψη δεν τα πήγε άσχημα, ειδικά αν λάβουμε υπόψιν ότι, σε αντίθεση με αρκετές προηγούμενες ταινίες επιστημονικής φαντασίας, μπήκε σε βαθιά νερά. Πολλά από τα θέματα που πραγματεύεται η ταινία είναι προχωρημένα ζητήματα θεωρητικής φυσικής, στα οποία έχουμε ακόμα μεγάλες αβεβαιότητες και σίγουρα περισσότερες ερωτήσεις απ’ ότι απαντήσεις.
Ομως το «Interstellar», όπως και κάθε άλλη καλή ταινία επιστημονικής φαντασίας, δεν είναι ένα σεμινάριο θεωρητικής φυσικής. Από τη σκοπιά της επιστήμης, ο στόχος της ταινίας δεν μπορεί να είναι άλλος πέρα από το να έχει μια επιστημονική λογική ικανή να κρατήσει το ενδιαφέρον ενός ενημερωμένου κοινού και να εξάψει την φαντασία των θεατών. Ας μην ξεχνάμε ότι η ανθρώπινη φαντασία είναι αυτή που οδήγησε σε μεγάλο βαθμό την επιστήμη εκεί που είναι σήμερα.
O Λεωνίδας Γυμνόπουλος εργάζεται ως Υπεύθυνος Εκθέσεων & Ανάπτυξης Περιεχομένου στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών & Μουσείου Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ και αγαπά το σινεμά σχεδόν όσο τη Φυσική
Δείτε το βίντεο από τα παρασκήνια των γυρισμάτων του «Interstellar» για να μάθετε τα πάντα:
Σχετικά:
Η επιστήμη του «Interstellar»
Τι μπορεί να προκύψει αν η Γη ξεμείνει από σιτάρι και το είδος μας πρέπει να αναζητήσει στέγη σε άλλους κόσμους; Η κινηματογραφική αναμέτρηση με διαστρικά ταξίδια και μαύρες τρύπες δεν βρίσκεται μόνο στη φαντασία του ποιητή...
Ο Μάθιου Μακ Κόναχι ψάχνει να βρει τη σωτηρία για το ανθρώπινο είδος σε άλλους πλανήτες
Για να φθάσει σε μακρινούς κόσμους το Endurance, το διαστημόπλοιο που μεταφέρει τους γήινους εξερευνητές, περνά μέσα από μια σκουληκότρυπα και συναντά μια θεαματική μαύρη τρύπαΣτην ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν που προβάλλεται εδώ και λίγες ημέρες στις κινηματογραφικές αίθουσες το τέλος του κόσμου δεν έχει έρθει ακριβώς, αλλά επίκειται. Οι σοδειές καταρρέουν σε όλον τον κόσμο και η τελευταία γενιά της ανθρωπότητας έχει ήδη γεννηθεί. Πρέπει να φύγουμε από αυτόν τον πλανήτη. Και ο προορισμός μας δεν μπορεί να είναι απλώς ένας δορυφόρος του ηλιακού μας συστήματος. Πρέπει να πάμε σε άλλες αστρικές γειτονιές - το ταξίδι μας θα είναι… «Interstellar».
Κάτι τέτοιο ωστόσο απαιτεί αρκετή σοβαρή επιστήμη.
Η ταινία έχει «σκληρά» επιστημονικά διαπιστευτήρια - εγγύηση γι' αυτό αποτελεί η επιλογή ως επιστημονικού συμβούλου και παραγωγού του Κιπ Θορν, ενός από τους κορυφαίους στον κόσμο ειδικούς στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν. «Τα πράγματα που μου αποκάλυψε ήταν πολύ πιο εξωτικά και συναρπαστικά από οτιδήποτε θα μπορούσα να φανταστώ ως σεναριογράφος» δήλωσε ο κ. Νόλαν στο «New Scientist».
Ορισμένοι κριτικοί κινηματογράφου στο εξωτερικό είπαν ότι θα ήθελαν να είχαν ξεσκονίσει λίγο τη Φυσική τους προτού δουν την ταινία - σας παρουσιάζουμε λοιπόν έναν οδηγό χωρίς «spoiler» για όλα όσα θα πρέπει να γνωρίζετε βλέποντας το «Interstellar».
Τι είναι αυτή η «σκόνη» που απειλεί τις προμήθειες τροφίμων της Γης;
Ο παράγοντας της καταστροφής είναι ένας βλαβερός μύκητας. Στην ταινία, η οποία εκτυλίσσεται στη Γη στο εγγύς μέλλον, η ασθένεια εξαπλώνεται ραγδαία σε όλον τον κόσμο και έχει ήδη αφανίσει ως σοδειές το σιτάρι και την μπάμια. Στον πραγματικό κόσμο ασθένειες των φυτών που προκαλούνται από μύκητες αποτελούν πράγματι μια σοβαρή απειλή: μια τέτοια είναι π.χ. η ερυσίβη ή περονόσπορος - η οποία υπήρξε μεταξύ άλλων υπεύθυνη για τον λιμό της πατάτας στην Ιρλανδία - ενώ ένας άλλος μύκητας, ο Ug99, απειλεί σήμερα το σιτάρι. Ο Νόρμαν Μπόρλογκ, επονομαζόμενος και «πατέρας της Πράσινης Επανάστασης», έχει επισημάνει ότι «ο Ug99 έχει τεράστιες δυνατότητες κοινωνικής και ανθρώπινης καταστροφής».
Ο Κρίστοφερ Νόλαν επηρεάστηκε από την πραγματική οικολογική καταστροφή που προκάλεσαν στη Βόρεια Αμερική στη δεκαετία του 1930 οι αμμοθύελλες (Dust Bowl), οι οποίες «φύσηξαν» και αποξήραναν το πλούσιο και απαραίτητο για τη γεωργία ανώτερο στρώμα χώματος του εδάφους ερημώνοντας τεράστιες εκτάσεις και προκαλώντας πείνα και μαζικές εκτοπίσεις πληθυσμών - μια κατάσταση η οποία θα μπορούσε να επαναληφθεί με την ξηρασία που πλήττει αυτόν τον καιρό τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μην αποθαρρύνεστε όμως. Σκεφτείτε το σλόγκαν της ταινίας: το τέλος της Γης δεν θα είναι το τέλος μας.
Πώς μπορούμε να εξασφαλίσουμε την επιβίωση του ανθρώπινου είδους;
Το να εποικίσουμε τους γειτονικούς μας πλανήτες και τους δορυφόρους τους θα είναι το πρώτο βήμα. Από τη στιγμή που θα έχουμε φθάσει στο καινούργιο σπίτι μας θα χρειαστεί να καλλιεργήσουμε σοδειές (επιστήμονες έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό μελέτες για την ανάπτυξη θερμοκηπίων κατάλληλων για τον Αρη) και να εγκαταστήσουμε έναν βιώσιμο πληθυσμό.
Η καημένη η Αν Χάθαγουεϊ, η οποία παίζει τη μοναδική γυναίκα-αστροναύτη του «Interstellar», την Αμίλια Μπραντ, δεν είναι αναγκασμένη να το κάνει όλο αυτό μόνη της - έχει πάρει μαζί της ένα ολόκληρο φορτίο από κατεψυγμένα ανθρώπινα έμβρυα. Υποθέτουμε και μερικές τεχνητές μήτρες.
Οπως όμως έχει υποστηρίξει ο Στίβεν Χόκινγκ, η μακροπρόθεσμη επιβίωση του είδους μας εξαρτάται από το αν θα αναπτύξουμε τα διαστρικά ταξίδια.
Ακόμη και αν δεν καταστήσουμε τον πλανήτη μας μη κατοικήσιμο ο Ηλιος κάποια στιγμή θα διογκωθεί και θα «καταπιεί» τη Γη. Αυτό δεν θα συμβεί προτού περάσουν 5 δισ. χρόνια, παρ' όλα αυτά ο ήρωας που ενσαρκώνει στην ταινία ο Μάικλ Κέιν - και ο οποίος βασίζεται στον κ. Θορν - επιμένει ότι θα πρέπει να ταξιδέψουμε μέσα από μια σκουληκότρυπα σε έναν άλλον γαλαξία. «Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα ότι τίποτε στο ηλιακό μας σύστημα δεν μπορεί να μας βοηθήσει» λέει.
Πώς θα μπορούσαμε να ταξιδέψουμε σε πλανήτες πέρα από το ηλιακό μας σύστημα;
Ο δρόμος ως τους κοντινότερους εξωπλανήτες είναι πολύ μακρύς. Οι επιλογές που μας προσφέρονται για να φθάσουμε ως εκεί χωρίς να χρειαστεί να ταξιδεύουμε για χιλιάδες χρόνια είναι περιορισμένες. Η Φυσική δεν μας επιτρέπει να κινηθούμε ταχύτερα από την ταχύτητα του φωτός, μας αφήνει όμως να κόψουμε δρόμο με ορισμένους ριζοσπαστικούς τρόπους. Ερευνητές της NASA προσπαθούν να αναπτύξουν συστήματα προώθησης με κινητήρες δίνης (warp drives) εμπνευσμένα από το «Σταρ Τρεκ», ακόμη όμως και αν τέτοιου είδους συστήματα επιτευχθούν γιατροί που έχουν εξετάσει το ζήτημα υποστηρίζουν ότι τα ταξίδια του είδους θα είναι μάλλον θανατηφόρα. Αυτό αφήνει μία μόνο βασική επιλογή: τις σκουληκότρυπες.
Οι σκουληκότρυπες είναι υποθετικές σήραγγες μέσα στον χωροχρόνο - προβλέπονται από τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν - οι οποίες συνδέουν τμήματα του Σύμπαντος που βρίσκονται μακριά το ένα από το άλλο.
Μέχρι πρόσφατα οι σκουληκότρυπες εθεωρούντο ένα εξωτικό και μη λειτουργικό περίεργο. Αυτό όμως τώρα έχει αλλάξει. Οι φυσικοί έχουν περιγράψει πώς μπορεί κάποιος να φτιάξει μια σκουληκότρυπα αρκετά μεγάλη ώστε να περάσει από μέσα της ένα μήνυμα (ο Λουκ Μπούτσερ από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ προτείνει την τοποθέτηση παράλληλων μεταλλικών πλακών στο κενό του χωροχρόνου) ή ένα διαστημόπλοιο (οι Μπούρκχαρντ Κλάιχαους και Γιούτα Κουντς από το Πανεπιστήμιο του Ολντενμπουργκ στη Γερμανία και η Παναγιώτα Καντή από το Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων έδειξαν ότι για την κατασκευή τους δεν απαιτείται η εξωτική και μάλλον ανύπαρκτη «αρνητική ενέργεια»). Αμερικανοί και καναδοί επιστήμονες μπόρεσαν μάλιστα να ξανασμίξουν έναν κβαντικό Ρωμαίο και μια κβαντική Ιουλιέτα που οι οικογένειές τους είχαν χωρίσει στέλνοντάς τους σε μακρινά άστρα προτείνοντας μια θεωρία που υποστηρίζει ότι οι σκουληκότρυπες προκύπτουν μέσω της κβαντικής διεμπλοκής.
Μπορούμε ακόμη και να οπτικοποιήσουμε το πώς θα είναι να ταξιδεύουμε μέσα από μια σκουληκότρυπα - ο Αντριου Χάμιλτον, αστροφυσικός από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ, έχει κάνει ένα σχετικό βίντεο: αν και η παραγωγή του είναι πολύ φθηνότερη από αυτή του «Interstellar», έχει απόλυτα επιστημονική βάση.
Παρ' όλα αυτά δεν πρόκειται να καταφέρουμε να φτιάξουμε σκουληκότρυπες για αρκετό καιρό ακόμη - κάτι τέτοιο απαιτεί έναν εξαιρετικά προηγμένο πολιτισμό. Αν ποτέ κατορθώσουμε να περάσουμε μέσα από μια, ποιος ξέρει τι θα βρούμε βγαίνοντας από αυτήν; Το πλήρωμα του Endurance, του διαστημοπλοίου του «Interstellar», ανακαλύπτει στην άλλη πλευρά ένα ανεπιθύμητο τέρας, μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα.
Ποιοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι που διατρέχει κάποιος πλησιάζοντας μια μαύρη τρύπα;
Η ωραία μαύρη τρύπα στο «Interstellar» δεν είναι απλώς εκπληκτική ως θέαμα, είναι επίσης επιστημονικά ακριβής. Στην καρδιά μιας μαύρης τρύπας βρίσκεται μια μοναδικότητα (singularity), ένα σημείο άπειρης πυκνότητας. Αυτή ασκεί τεράστια βαρυτική έλξη, η οποία τραβάει την ύλη προς το μέρος της κάνοντάς τη να στροβιλίζεται μέσα στην τρύπα σε έναν πελώριο στρόβιλο ο οποίος ονομάζεται δίσκος προσαύξησης (accretion disc).
Ο Κιπ Θορν υπολόγισε μαθηματικά τι συμβαίνει στον δίσκο προσαύξησης και ανακάλυψε ότι η έντονη βαρύτητα στρεβλώνει τον δίσκο γύρω από τη μαύρη τρύπα δημιουργώντας τη θεαματική άλω που αποτελεί ένα από τα δυνατά «οπτικά» σημεία της ταινίας. Πρόκειται για ένα καταπληκτικό επίτευγμα.
Αν πέσετε μέσα στη μαύρη τρύπα ή αν βρεθείτε υπερβολικά κοντά στην έντονη βαρύτητά της (και με κάποιον τρόπο επιζήσετε) θα παρατηρήσετε ότι παράξενα πράγματα συμβαίνουν στον χρόνο. Αυτό είναι ένα από τα αγαπημένα θέματα του Κρίστοφερ Νόλαν, το οποίο έχει επίσης χρησιμοποιήσει στην ταινία «Inception», όπου ο χρόνος κινούνταν με διαφορετικές ταχύτητες ανάλογα με την κατάσταση ονείρου στην οποία βρίσκονταν οι ήρωες.
Η στρέβλωση του χρόνου που προκαλεί η βαρύτητα παίρνει μια σπαρακτική διάσταση στον συγκινητικό χωρισμό ανάμεσα στον ήρωα που παίζει ο Μάθιου Μακ Κόναχι, τον Κούπερ, και στη δεκάχρονη κόρη του, την οποία αφήνει πίσω στη Γη. Οι ηλικίες των δίδυμων αδελφών αστροναυτών Μαρκ και Σκοτ Κέλι απέκλιναν μεταξύ τους κατά περίπου 10 χιλιοστά του δευτερολέπτου όταν ο ένας εξ αυτών έμεινε για ένα διάστημα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, ο Κούπερ όμως δεν μπορεί να ξέρει πόσων χρόνων θα είναι η κόρη του αν ποτέ γυρίσει ξανά στη Γη. Ο Μάθιου Μακ Κόναχι έχει δηλώσει πως το γεγονός ότι ήταν μακριά από τη δική του κόρη τον έκανε να νιώσει ακόμη εντονότερα αυτό το συναίσθημα. «Κάτι τέτοιο συμβαίνει συνεχώς, είτε όταν αφήνεις τα παιδιά σου στο σχολείο είτε όταν πηγαίνουν διακοπές» είπε. «Αυτή είναι η πιο ακραία μορφή του. Είναι ένας πατέρας που φεύγει για πολύ καιρό. Το εισιτήριο της επιστροφής του δεν είναι εγγυημένο».
Πηγή: flix.gr , tovima.gr , newscientist.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου