Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2012

Αμμοθύελλα απειλεί το Opportunity

Μπορεί να «καταπιεί» το ρομπότ-βετεράνο στον Αρη

Τα λευκά βέλη σημειώνουν τα όρια της θύελλας σε αυτή την εικόνα που καλύπτει σχεδόν όλο τον πλανήτη NASA/JPL-Caltech/MSSS

Πασαντίνα, Καλιφόρνια 
Η πρώτη ανοιξιάτικη αμμοθύελλα στο βόρειο ημισφαίριο του Άρη έχει ήδη καλύψει μια τεράστια έκταση ανάμεσα στο ρομπότ Curiosity και τον γερασμένο του συνάδελφο Opportunity, στην άλλη άκρη του πλανήτη. Αν η αμμοθύελλα τυλίξει τελικά όλο τον Άρη όπως έχει συμβεί παλαιότερα, το  Opportunity δεν αποκλείεται να τα βρει σκούρα.

Η θύελλα

«Εάν η θύελλα επεκταθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, το ρομπότ Opportunity θα επηρεαζόταν περισσότερο» αναφέρει ανακοίνωση του Εργαστηρίου Αεριώθησης (JPL) της NASA στην Καλιφόρνια, το οποίο διαχειρίζεται και τα δύο ρομπότ.

Η σκόνη που επικάθεται στους ηλιακούς συλλέκτες του Opportunity θα μείωνε δραστικά την παροχή ενέργειας στο ρομπότ, ενώ η αιωρούμενη σκόνη θα εμπόδιζε τη συλλογή φωτογραφιών και άλλων δεδομένων.


H μείωση της ορατότητας που κατέγραψε το Opportunity στη διάρκεια αμμοθύελλας το 2007 (NASA/JPL)

Η πτώση στην παροχή ενέργειας θα ήταν μια σοβαρή δοκιμασία για το κουρασμένο Opportunity, το οποίο συνεχίζει την περιήγησή του στον Άρη από το 2004, έχοντας ξεπεράσει κατά πολύ την ονομαστική διάρκεια ζωής του, η οποία είχε οριστεί στις 90 μόνο μέρες.

Λιγότερο ανθεκτικό αποδείχθηκε το πανομοιότυπο ρομπότ Spirit, το οποίο έφτασε στον προορισμό του ταυτόχρονα με το Opportunity, κόλλησε όμως στην άμμο το 2009 και σίγησε για πάντα λίγους μήνες αργότερα.

Η αμμοθύελλα έγινε αντιληπτή στις 10 Νοεμβρίου από τον Αναγνωριστικό Δορυφόρο του Άρη (MRO) και παρακολουθείται τώρα από τη NASA σε καθημερινή βάση. Αμμοθύελλες που είχαν εκδηλωθεί παλαιότερα στην ίδια περιοχή επεκτάθηκαν αργότερα σχεδόν σε ολόκληρη την επιφάνεια του Άρη, την οποία έκρυψαν εντελώς για αρκετούς μήνες.

Πάντως η νέα θύελλα δεν έχει πλησιάσει το Opportunity σε απόσταση μικρότερη από 1.348 χιλιόμετρα, αν και η ορατότητα στο σημείο όπου βρίσκεται το ρομπότ παρουσίασε μια μικρή μείωση.

Το Curiosity
Σε αντίθεση με το Opportunity, το οποίο δεν διαθέτει δικό του μετεωρολογικό σταθμό, το πολύ μεγαλύτερο Curiosity είναι εξοπλισμένο με το όργανο REMS, ισπανικής κατασκευής, το οποίο παρακολουθεί διαρκώς τις περιβαλλοντικές συνθήκες,

Οι μετρήσεις του REMS δείχνουν τώρα πτώση της ατμοσφαιρικής πίεσης και άνοδο της νυχτερινής θερμοκρασίας κατά τις νυχτερινές ώρες.

Οι αμμοθύελλες στον Άρη προκαλούν συχνά άνοδο της θερμοκρασίας επειδή η αιωρούμενη σκόνη απορροφά περισσότερη ηλιακή ακτινοβολία. Μετρήσεις του δορυφόρου MRO έδειχναν ότι η άνοδος της θερμοκρασίας στην περιοχή της νέας θύελλας έφτασε τους 25 βαθμούς Κελσίου -ένα εντυπωσιακό νούμερο, δεδομένου ότι η μέση επιφανειακή θερμοκρασία στον πλανήτη είναι -65 βαθμοί και η μέγιστη +35 βαθμοί.

Οι μηχανικοί της αποστολής Curiosity έχουν πάντως λάβει υπόψη τους τις αμμοθύελλες, οι οποίες συνήθως ξεσπούν με τον ερχομό της άνοιξης στο βόρειο ημισφαίριο, κάτι που συνέβη πριν από λίγες εβδομάδες. Σε αντίθεση με το Opportunity, το οποίο κινείται με ηλιακή ενέργεια, το Curiosity βασίζεται σε μια θερμοηλεκτρική γεννήτρια πλουτωνίου που μπορεί να λειτουργεί αδιάλειπτα για δεκαετίες. Η μόνη επίπτωση από την αμμοθύελλα θα ήταν πιθανότατα η μειωμένη ορατότητα που θα εμπόδιζε τη λήψη φωτογραφιών.