Ένας πλανήτης που “εξατμίζεται”

(νεώτερη ενημέρωση 18-2-2013)
Ένας κοσμικός παιδοκτόνος φαίνεται ότι συνελήφθη επ΄αυτοφώρω από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, ειδικευμένο στην αναζήτηση εξωπλανητών. Ένας πιθανός πλανήτης στο μέγεθος του Ερμή βρίσκεται τόσο κοντά στο μητρικό του άστρο ώστε εξαερώνεται από την ακραία ζέστη και αφήνει πίσω του μια ουρά από αέρια και σκόνη που θυμίζει κομήτη.

Το σχετικά νέο τηλεσκόπιο Kepler είναι σχεδιασμένο να ανιχνεύει πλανήτες την ώρα που περνούν μπροστά από τα μητρικά τους άστρα και προκαλούν έτσι μια αμυδρή μείωση της φωτεινότητάς τους.

Στην περίπτωση του άστρου KIC 12557548, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 1.500 ετών φωτός από τον Ήλιο, το μοτίβο της διακύμανσης μαρτυρά ότι κάτι περίεργο συμβαίνει.

Οι ερευνητές δεν έχουν διασταυρώσει τα αποτελέσματά τους με άλλα όργανα παρατήρησης, υποψιάζονται όμως ότι γύρω από το άστρο KIC 12557548 περιφέρεται ένας μικρός, βραχώδης πλανήτης. Βρίσκεται μάλιστα τόσο κοντά στο άστρο ώστε ένα έτος του διαρκεί μόλις 16 ώρες.

Το μητρικό άστρο είναι μικρότερο και ψυχρότερο από τον Ήλιο, ωστόσο η ακτινοβολία του εκτιμάται ότι αρκεί για να θερμαίνει τη μία πλευρά του πλανήτη στους 1.800 βαθμούς Κελσίου και να τη μετατρέπει πιθανώς σε έναν ωκεανό μάγματος.

Καθώς η επιφάνεια λιώνει και εξαερώνεται δημιουργείται ένας άνεμος αρκετά ισχυρός για να εκτινάξει το διάπυρο υλικό στο Διάστημα και να δημιουργήσει μια ουρά αερίων και σκόνης πίσω από τον καψαλισμένο πλανήτη.

Παρουσιάζοντας τα ευρήματα στην επιθεώρηση The Astrophysical Journal, η ομάδα του Δρ Σολ Ράπαπορτ στο ΜΙΤ εκτιμά ότι, με τον σημερινό ρυθμό εξαέρωσης, ο πλανήτης θα εξαφανιστεί σε περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια.
Ήδη, όμως, ο πλανήτης δεν αποκλείεται να είναι η σκιά του παλιού εαυτού του. «Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, ο πλανήτης έχει χάσει περίπου το 80% της μάζας σχηματισμού του -αυτό που παρατηρούμε σήμερα ίσως είναι ο γυμνός, σιδερένιος πυρήνας του» γράφουν οι ερευνητές.
news.in.gr - arxiv.org

Ερευνητές του ΜΙΤ και της NASA ανακάλυψαν έναν πλανήτη στο μέγεθος του Ερμή, περίπου 1500 έτη φωτός απόσταση από τον Ήλιο, ο οποίος φαίνεται πως αποσυντίθεται από την αφόρητη ζέστη του άστρου γύρω από το οποίο περιστρέφεται. Υπολογίζουν μάλιστα πως αν συνεχίσει να εξατμίζεται με τους σημερινούς ρυθμούς, σε 100 εκατομμύρια χρόνια θα έχει εξαφανιστεί πλήρως, αφήνοντας πίσω του ένα νέφος σκόνης και αερίων.

Ο συγκεκριμένος πλανήτης περιστρέφεται μία φορά κάθε 15 ώρες γύρω από το άστρο KIC 12557548, μια από τις πιο μικρές περιόδους που έχουν παρατηρηθεί ποτέ για πλανήτη, γεγονός που υποδεικνύει πως η θερμοκρασία στην επιφάνειά του πρέπει να είναι εξαιρετικά υψηλή και να φτάνει ως και τους 2000 βαθμούς Κελσίου. Οι αναλυτές υποστηρίζουν πως τα πετρώματα στην επιφάνεια του πλανήτη λιώνουν σ’ αυτό το περιβάλλον σχηματίζοντας ρεύματα που παρασύρουν αέρια και σκόνη και τα εκτοξεύουν στο διάστημα, δημιουργώντας μια ουρά παρόμοια με αυτή των κομητών.

http://youtu.be/x7AlYWmn2Q8

Τα στοιχεία αυτά βασίζονται σε παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Κέπλερ, το οποίο μελετά 160.000 άστρα του γαλαξία μας, ψάχνοντας για εξωπλανήτες, πλανήτες δηλαδή που δεν ανήκουν στο ηλιακό μας σύστημα. Το τηλεσκόπιο καταγράφει τη λαμπρότητα των άστρων σε τακτά χρονικά διαστήματα, ερευνώντας για μεταβολές που έχουν κάποια περιοδικότητα. Εάν παρατηρηθεί πως η λαμπρότητα κάποιου άστρου μειώνεται για λίγο κάθε κάποιο σταθερό χρονικό διάστημα, αυτό σημαίνει πως κάποιο αντικείμενο περνάει περιοδικά μπροστά από το άστρο στο διάστημα αυτό, παρεμποδίζοντας μέρος της ακτινοβολίας του άστρου να φτάσει στο τηλεσκόπιο. Έτσι οι αστρονόμοι ανακαλύπτουν νέους πλανήτες αλλά και στοιχεία για την περίοδό τους και το μέγεθός τους.

 Η διαφορά στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν πως οι επιστήμονες παρατηρούσαν μια μεταβολή στη λαμπρότητα του άστρου κάθε 15 ώρες, η οποία όμως δεν ήταν σταθερή, διέφερε δηλαδή σε κάθε περιστροφή του πλανήτη γύρω από το άστρο, κάτι το οποίο δεν έχει παρατηρηθεί ξανά. Η ομάδα σκέφτηκε διάφορες εναλλακτικές, όπως ένα σύστημα δύο πλανητών, που ο ένας περιστρέφεται γύρω από τον άλλον, και οι δύο γύρω από το άστρο, όμως το πολύ μικρό χρονικό διάστημα των 15 ωρών δεν άφηνε περιθώρια για τέτοιο περίπλοκο σύστημα, όπως είναι για παράδειγμα αυτό της Γης – Σελήνης που περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο. Η εξήγηση που κατέληξαν ήταν αρκετά πιο απλή: οι εναλλαγές στη φωτεινότητα του άστρου οφείλονταν στο νέφος σκόνης και αερίων που ακολουθεί τον πλανήτη, και παίρνει ακανόνιστα σχήματα με κάθε περιστροφή του πλανήτη γύρω από το άστρο. Με λίγα λόγια, η εικόνα του πλανήτη που λιώνει από τη θερμότητα δημιουργώντας ένα σύννεφο σκόνης και η εικόνα από τις παρατηρήσεις, φαίνονται να ταιριάζουν.

Όλες οι έρευνες δείχνουν πως οι πλανήτες δεν είναι αιώνια αντικείμενα και μπορούν να έχουν φαντασμαγορικούς θανάτους. Έτσι και με αυτή την έρευνα προστέθηκε άλλη μια πιθανότητα που δεν είχε ειπωθεί ως τώρα: να τον εξατμίσει το ίδιο το άστρο του.
naftemporiki.gr - web.mit.edu - arxiv.org