Ο πρώτος εξωπλανήτης ανακαλύφθηκε το 1917

Οι μετρήσεις του φωτός ενός άστρου, που έγιναν πριν από έναν αιώνα (97 χρόνια για την ακρίβεια), εμφανίζουν σαφείς ενδείξεις ενός εξωηλιακού πλανητικού συστήματος.

Μια φορά κι έναν καιρό, το 1911, ένας νέος Ολλανδός αστρονόμος έφτασε στις ΗΠΑ ψάχνοντας για δουλειά. Αρχικά, απασχολήθηκε χωρίς να πληρώνεται στο αστεροσκοπείο Yerkes στο Wisconsin και στη συνέχεια βρήκε κανονική αμειβόμενη εργασία στο αστεροσκοπείο του όρους Wilson, κοντά στο Los Angeles.

Το όνομα του νεαρού αστρονόμου ήταν Adriaan van Maanen. Ο van Maanen είναι γνωστός για τις λανθασμένες μετρήσεις που έκανε σχετικά με την περιστροφή των σπειροειδών νεφελωμάτων – μετρήσεις του χρησιμοποιήθηκαν από τους αστρονόμους της εποχής οδηγώντας τους σε λάθος εκτιμήσεις,
αλλά και για τις ανακαλύψεις του σχετικά με τους λευκούς νάνους.

Adriaan van Maanen (1884 – 1946)

Ο B. Zuckerman, επανεξετάζοντας μετρήσεις του van Maanen που έγιναν το 1917, διαπίστωσε ότι σ΄ αυτές περιέχονται οι πρώτες αποδείξεις για την ύπαρξη ενός εξωηλιακού πλανητικού συστήματος [Recognition of the First Observational Evidence of an Extrasolar Planetary System ]

Σήμερα οι αστρονόμοι έχουν μια σειρά από διαφορετικές μεθόδους για την ανίχνευση των εξωπλανητών. Οι πρώτοι εξωπλανήτες εντοπίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και μια από τις μεγαλύτερες απογοητεύσεις στον χώρο της αστρονομίας ήταν η διαπίστωση ότι οι εξωπλανήτες θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν δεκαετίες νωρίτερα.

Ο Zuckerman (ένας από τους κορυφαίους αστρονόμους σχετικά με τους λευκούς νάνους), ισχυρίζεται ότι η πρώτη απόδειξη ύπαρξης εξωπλανήτη χρονολογείται έναν αιώνα πριν. Περιέχεται σε μετρήσεις του van Maanen που έγιναν το 1917, αλλά ο ίδιος δεν θα μπορούσε γνωρίζει αυτό που περιείχαν τα δεδομένα του.

Το 1917 ο van Maanen ανακάλυψε έναν από τους πρώτους λευκούς νάνους, που βρίσκεται σε απόσταση 14 έτη φωτός από τη Γη και είναι γνωστός ως van Maanen 2 (vMa 2). Στα δεδομένα αυτής της ανακάλυψης περιέχεται και η πρώτη απόδειξη ύπαρξης εξωπλανήτη.

Η φωτόσφαιρα ενός λευκού νάνου εν γένει περιέχει μόνο υδρογόνο και ήλιο, και το φάσμα ενός τυπικού λευκού νάνου χαρακτηρίζονται από αυτά τα στοιχεία. Όμως το φάσμα του άστρου van Maanen 2 δείχνει την ύπαρξη κάθε είδους βαρύτερου στοιχείου. Πρόσφατα ο Zuckerman και άλλοι αστρονόμοι έδειξαν ότι αυτά τα στοιχεία μπορούν να προέρχονται από βραχώδη συντρίμμια – αστεροειδείς – που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από το άστρο και κατά περιόδους πέφτουν μέσα σ’ αυτό. Η καύση των αστεροειδών στο εσωτερικό του λευκού νάνου πλούτιζαν το φάσμα του με ένα πλήθος βαρύτερων στοιχείων.

Ο Zuckerman και άλλοι αστρονόμοι προβληματίστηκαν για το αίτιο που προκαλούσε την πτώση των αστεροειδών στον λευκό νάνο. Απέδειξαν ότι γύρω από τους συγκεκριμένους λευκούς νάνους υπάρχει ένας τουλάχιστον μεγάλος πλανήτης, και οι βαρυτικές διαταραχές που δημιουργεί αυτός ο πλανήτης (-ες) προκαλούν συγκρούσεις μεταξύ των αστεροειδών και την πτώση τους στο μητρικό άστρο. Η εύρεση βαρέων στοιχείων στο φάσμα ενός λευκού νάνου θεωρείται πλέον από τους αστρονόμους ως ισχυρότατη ένδειξη ύπαρξης εξωπλανήτη.
Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με τον Zuckerman, η επανεξέταση των φασμάτων που έλαβε το 1917 ο van Maanen αποδεικνύουν την ύπαρξη εξωηλιακού πλανητικού συστήματος.

Φάσμα από το άστρο vMa 2 που ανακάλυψε ο van Maanen to 1917 [van Maanen, A. 1919, AJ 32, 86]

Ο van Maanen έγινε γνωστός στις αρχές του περασμένου αιώνα, κυρίως για τις λανθασμένες μετρήσεις του, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν στην διαμάχη των αστρονόμων, για το αν τα νεφελώματα όπως η Ανδρομέδα ήταν μέρος του γαλαξία μας ή άλλοι ξεχωριστοί γαλαξίες σαν τον δικό μας.

Μπορεί οι μετρήσεις του σχετικά με τα νεφελώματα να  ήταν λανθασμένες, εκ των υστέρων όμως αποδεικνύεται πως οι μετρήσεις των φασμάτων του λευκού νάνου που φέρει το όνομά του ήταν 100 χρόνια μπροστά από την εποχή του !

Από: medium.com

Πηγή: physicsgg.me