Το φεγγάρι μπορεί να φαίνεται νεκρό και παγωμένο, δεν αποκλείεται όμως να είναι ακόμα γεωλογικά ζωντανό
Credit: (NASA/GSFC/Arizona State University)
Πρόσφατες ηφαιστειακές ροές ανακαλύφθηκαν σε 70 περιοχές της ορατής πλευράς της Σελήνης.
Τέμπε, Αριζόνα
Το φεγγάρι μπορεί να φαίνεται νεκρό και παγωμένο, δεν αποκλείεται όμως να είναι ακόμα ζωντανό. Δορυφόρος της NASA ανακάλυψε ίχνη πρόσφατης ηφαιστειακής δραστηριότητας, ένδειξη ότι η Σελήνη μπορεί να διαθέτει ακόμα μεγάλα αποθέματα θερμότητας στο εσωτερικό της, ικανής να τροφοδοτήσει ηφαιστειακές εκρήξεις και στο μέλλον.
Τι πιστεύαμε
Η κρατούσα θεωρία θέλει τη Σελήνη να σχηματίστηκε από τα απομεινάρια μιας σύγκρουσης ανάμεσα στη νεογέννητη Γη και ένα σώμα στο μέγεθος του Άρη πριν από 4,5 δισ. χρόνια. Για εκατομμύρια χρόνια μετά το συμβάν, το φεγγάρι ήταν μια σφαίρα από μάγμα.
Ακόμα και όταν ο φλοιός κρύωσε και στερεοποιήθηκε, το μάγμα συνέχισε να αναβλύζει στην επιφάνεια και σχημάτισε τις βασαλτικές πεδιάδες που ονομάζονται σήμερα «θάλασσες». Η ηφαιστειακή αυτή δραστηριότητα κορυφώθηκε πριν από 3 δισ. χρόνια και σταμάτησε σχεδόν τελείως πριν από ένα δισ. χρόνια.
Τι συμβαίνει
Την εικόνα αυτή δείχνουν τώρα να ανατρέπουν παρατηρήσεις του δορυφόρου LRO της NASA, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά από το 2009. Η κάμερα του σκάφους μεταδίδει εικόνες με ανάλυση 50 με 200 μέτρα ανά εικονοστοιχείο (pixel), τις πιο λεπτομερείς που έχουν ληφθεί ως σήμερα στην επιφάνεια της Σελήνης.
Ερευνητές από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία αναφέρουν τώρα στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» ότι αναγνώρισαν στις εικόνες 70 περιοχές στη θεατή πλευρά του φεγγαριού που πρέπει να αντιστοιχούν σε πρόσφατες ροές λάβας.Ο μικρός αριθμός κρατήρων από προσκρούσεις μετεωριτών, καθώς και η απουσία ιχνών διάβρωσης, δείχνουν ότι πρόκειται για ηφαιστειακές ροές που χρονολογούνται στα 18 με 100 εκατομμύρια χρόνια -ουσιαστικά πριν από μια στιγμή στην κλίμακα του γεωλογικού χρόνου.
Ενδείξεις πρόσφατης γεωλογικής δραστηριότητας είχαν εξάλλου ανακαλυφθεί και το 2006, περιορίζονταν όμως σε ένα σημείο και θεωρήθηκαν ιδιαίτερη περίπτωση. «Η μεγάλη είδηση είναι ότι η Σελήνη είναι θερμότερη από ό,τι πιστεύαμε» σχολιάζει στο δικτυακό τόπο της επιθεώρησης «Science» o Μαρκ Ρόμπινσον του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνα, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Παραμένει ασαφές από πού προέρχεται η θερμότητα που διατηρεί ρευστό το εσωτερικό της Σελήνης -ίσως πρόκειται για θερμότητα που παραμένει από την εποχή της γέννησης του φεγγαριού, ή για θερμότητα που απελευθερώνεται σήμερα από την αυθόρμητη διάσπαση ραδιενεργών στοιχείων. Σε κάθε περίπτωση, η ηφαιστειακή δραστηριότητα είναι απίθανο να σταμάτησε εντελώς τα τελευταία 18 εκατομμύρια χρόνια. Το πιθανότερο είναι ότι νέες ηφαιστειακές ροές θα εμφανιστούν και στο μέλλον. «Αμφιβάλλω όμως αν θα ζήσουμε αρκετά για να τις δούμε» επισημαίνει ο Ρόμπινσον.
Τι πιστεύαμε
Η κρατούσα θεωρία θέλει τη Σελήνη να σχηματίστηκε από τα απομεινάρια μιας σύγκρουσης ανάμεσα στη νεογέννητη Γη και ένα σώμα στο μέγεθος του Άρη πριν από 4,5 δισ. χρόνια. Για εκατομμύρια χρόνια μετά το συμβάν, το φεγγάρι ήταν μια σφαίρα από μάγμα.
Ακόμα και όταν ο φλοιός κρύωσε και στερεοποιήθηκε, το μάγμα συνέχισε να αναβλύζει στην επιφάνεια και σχημάτισε τις βασαλτικές πεδιάδες που ονομάζονται σήμερα «θάλασσες». Η ηφαιστειακή αυτή δραστηριότητα κορυφώθηκε πριν από 3 δισ. χρόνια και σταμάτησε σχεδόν τελείως πριν από ένα δισ. χρόνια.
Τι συμβαίνει
Την εικόνα αυτή δείχνουν τώρα να ανατρέπουν παρατηρήσεις του δορυφόρου LRO της NASA, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά από το 2009. Η κάμερα του σκάφους μεταδίδει εικόνες με ανάλυση 50 με 200 μέτρα ανά εικονοστοιχείο (pixel), τις πιο λεπτομερείς που έχουν ληφθεί ως σήμερα στην επιφάνεια της Σελήνης.
Ερευνητές από τις ΗΠΑ και τη Γερμανία αναφέρουν τώρα στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» ότι αναγνώρισαν στις εικόνες 70 περιοχές στη θεατή πλευρά του φεγγαριού που πρέπει να αντιστοιχούν σε πρόσφατες ροές λάβας.Ο μικρός αριθμός κρατήρων από προσκρούσεις μετεωριτών, καθώς και η απουσία ιχνών διάβρωσης, δείχνουν ότι πρόκειται για ηφαιστειακές ροές που χρονολογούνται στα 18 με 100 εκατομμύρια χρόνια -ουσιαστικά πριν από μια στιγμή στην κλίμακα του γεωλογικού χρόνου.
Ενδείξεις πρόσφατης γεωλογικής δραστηριότητας είχαν εξάλλου ανακαλυφθεί και το 2006, περιορίζονταν όμως σε ένα σημείο και θεωρήθηκαν ιδιαίτερη περίπτωση. «Η μεγάλη είδηση είναι ότι η Σελήνη είναι θερμότερη από ό,τι πιστεύαμε» σχολιάζει στο δικτυακό τόπο της επιθεώρησης «Science» o Μαρκ Ρόμπινσον του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνα, μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Παραμένει ασαφές από πού προέρχεται η θερμότητα που διατηρεί ρευστό το εσωτερικό της Σελήνης -ίσως πρόκειται για θερμότητα που παραμένει από την εποχή της γέννησης του φεγγαριού, ή για θερμότητα που απελευθερώνεται σήμερα από την αυθόρμητη διάσπαση ραδιενεργών στοιχείων. Σε κάθε περίπτωση, η ηφαιστειακή δραστηριότητα είναι απίθανο να σταμάτησε εντελώς τα τελευταία 18 εκατομμύρια χρόνια. Το πιθανότερο είναι ότι νέες ηφαιστειακές ροές θα εμφανιστούν και στο μέλλον. «Αμφιβάλλω όμως αν θα ζήσουμε αρκετά για να τις δούμε» επισημαίνει ο Ρόμπινσον.
Credit: NASA/GSFC/Arizona State University
Το χαρακτηριστικό που ονομάζεται Maskelyne είναι ένα από τις πολλές πρόσφατες νέες ηφαιστειακές καταθέσεις που ανακαλύφθηκαν στη Σελήνη. Ονομάζεται ακανόνιστες μεγάλες κηλίδες, οι περιοχές αυτές πιστεύεται ότι είναι απομεινάρια των μικρών βασαλτικών εκρήξεων που σημειώθηκαν πολύ αργότερα από ό, τι το κοινώς αποδεκτό τέλος της σεληνιακής ηφαιστειακής δραστηριότητας, 1 έως 1.5 δις χρόνια πριν.
To-New-Sas
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου