Για πρώτη φορά επιστήμονες έκαναν απευθείας παρατήρηση μιας αστρικής έκρηξης τύπου 1a
Δείτε το εντυπωσιακό βίντεο του σπάνιου φαινομένου
Καλιφόρνια
Διεθνής ομάδα επιστημόνων κατάφερε για πρώτη φορά να παρατηρήσει απευθείας ένα σουπερνόβα τύπου 1a, ένα σπάνιο και περίπλοκο φαινόμενο. Δόθηκε μάλιστα στη δημοσιότητα και ένα εντυπωσιακό βίντεο της ανακάλυψης.
Τα σουπερνόβα
Ο όρος σουπερνόβα (υπερκαινοφανής αστέρας) αντιστοιχεί στο πιο βίαιο κοσμικό φαινόμενο, την έκρηξη ενός άστρου. Υπάρχουν δύο διαφορετικοί μηχανισμοί οι οποίοι οδηγούν σε αυτήν.. Οταν ένας αστέρας μεγάλης μάζας παύει να παράγει ενέργεια στον πυρήνα του καταρρέει κάτω από τη δύναμη της ίδιας του της βαρύτητας, κάτι που τελικά πυροδοτεί το φιτίλι της έκρηξης. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα σουπερνόβα τύπου Ib και Ιc που είναι και τα πλέον κοινά στο Σύμπαν.
Η δεύτερη κατηγορία σουπερνόβα (τύπος 1a) είναι πολύ σπάνια επειδή έχει να κάνει με μια σύνθετη κοσμική διεργασία στην οποία παίρνουν μέρος όχι ένα άλλα δύο άστρα, ένας λευκός νάνος και ένας κόκκινος γίγαντας που βρίσκεται κοντά του. Ο λευκός νάνος είναι ένας συρρικνωμένος και παγωμένος αστέρας ενώ ο κόκκινος γίγαντα ένα διογκωμένο άστρο που βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο της ζωής του.
Ο λευκός νάνος απορροφά την ύλη του κόκκινου γίγαντα και όσο αυξάνεται η μάζα του από αυτή την απορρόφηση προκαλούνται περιοδικά κάποιες μικρές εκρήξεις σε αυτόν. Οταν φτάσουμε στο σημείο που οι ειδικοί ονομάζουν κρίσιμο όριο απορρόφησης μάζας, το λεγόμενο Οριο Τσαντρεσκάρ (Chandrasekhar), ο λευκός νάνος καταρρέει κάτω από τη δύναμη της βαρύτητας και προκαλείται η θερμοπυρηνική έκρηξη.
Οι εκρήξεις σουπερνόβα εκτινάσσουν μεγάλο μέρος του αστρικού υλικού με τρομερή δύναμη και ταχύτητα που υπερβαίνει τα 3.000 χλμ/δευτερόλεπτο προς όλες τις κατευθύνσεις. Θεωρείται μάλιστα ότι η λάμψη τέτοιων εκρήξεων είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από αυτή ενός ολόκληρου γαλαξία.
Η παρατήρηση
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το ρομποτικό τηλεσκόπιο Samuel Oschin που βρίσκεται στο Αστεροσκοπείο Palomar στην Καλιφόρνια και έστρεψαν το βλέμμα τους σε απόσταση 600 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Λύγκα καταφέρνοντας για πρώτη φορά να παρατηρήσουν απευθείας ένα σουπερνόβα τύπου 1a.
Μάλιστα το σουπερνόβα που ονομάζεται PTF 11kx είναι σύμφωνα με τους ειδικούς πολύ πιθανό να ανήκει σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα είδος σουπερνόβα αυτής της κατηγορίας. Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».
