Σε αυτόν τον πλανήτη η διάρκεια του έτους αλλάζει συνεχώς

Πρόβλημα ασυνέπειας

(Εικόνα αρχείου: NASA)

Ο πλανήτης PH3c επιταχύνεται ή επιβραδύνεται καθώς κινείται γύρω από το μητρικό άστρο του

Νιού Χέιβεν, Κονέκτικατ

Είναι ίσως το πιο ασυνεπές ουράνιο σώμα που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα, με την Πρωτοχρονιά να έρχεται σε διαφορετική ημερομηνία κάθε χρόνο: η διάρκεια του έτους αλλάζει διαρκώς σε έναν μικρό πλανήτη που εντοπίστηκε σε απόσταση 2.300 ετών φωτός από τη Γη.


Πολλοί από εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί ως σήμερα βρέθηκαν από αλγόριθμους που αναλύουν αυτόματα τις παρατηρήσεις τηλεσκοπίων. Λόγω της ιδιαιτερότητάς του, όμως, ο ασυνήθιστος πλανήτης PH3c απέφευγε μέχρι σήμερα τον εντοπισμό.

Το ασυνεπές σώμα ανακαλύφθηκε χάρη στο Planet Hunters, ένα ερευνητικό πρόγραμμα των πανεπιστημίων του Γέιλ και της Οξφόρδης, το οποίο ζητά τη βοήθεια εθελοντών από όλο τον κόσμο για την ανάλυση των δεδομένων του εξειδικευμένου τηλεσκοπίου Kepler.

Μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 300.000 χρήστες του Διαδικτύου έχουν προθυμοποιηθεί να βοηθήσουν.

Στόχος είναι να αναγνωρίζουν την αμυδρή εξασθένιση της λάμψης μακρινών άστρων όταν περνούν από μπροστά τους πλανήτες.

Οι εθελοντές του προγράμματος εντόπισαν τα ίχνη του PH3c, ο οποίος εκτιμάται ότι έχει μικρή μάζα, χαμηλή πυκνότητα και διαθέτει ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο και ήλιο.

Η περίοδος της περιφοράς του γύρω από το μητρικό άστρο, δηλαδή η διάρκεια του έτους του, μεταβάλλεται δραματικά λόγω της βαρυτικής επίδρασης γειτονικών πλανητών, οι οποίοι τον επιταχύνουν ή τον επιβραδύνουν.

«Στην περίπτωση της Γης, οι επιδράσεις αυτές είναι πολύ μικρές, της τάξης του ενός δευτερολέπτου το χρόνο» εξηγεί ο Τζόζεφ Σμιτ του Γέιλ, πρώτος συγγραφέας της δημοσίευσης στο The Astrophysical Journal.

«Στην περίπτωση του PH3c, η τροχιακή περίοδος άλλαξε κατά 10,5 ώρες σε μόλις 10 περιφορές» επισημαίνει.

Η ανακάλυψη του PH3c επέτρεψε στους αστρονόμους να χαρακτηρίσουν δύο ακόμα πλανήτες στο ίδιο σύστημα, τον εξώτερο πλανήτη PH3d, ελαφρώς μεγαλύτερο από τον Κρόνο, και τον εσώτερο πλανήτη PH3b, o οποίος είναι πιθανώς βραχώδης όπως η Γη.

Και σε αυτές τις περιπτώσεις η τροχιακή περίοδο αλλάζει, όχι όμως τόσο απότομα όσο στον ενδιάμεσο πλανήτη PH3c.

Το εντυπωσιακό είναί ότι η διάρκεια του έτους στον εξώτερο πλανήτη είναι 1,9 φορές μεγαλύτερη από ό,τι στον μεσαίο πλανήτη, και το έτος του μεσαίου πλανήτη είναι 1,9 φορές μεγαλύτερο σε σχέση με τον εσώτερο πλανήτη.

Όπως λέει ο Σμιντ, «δεν γνωρίζουμε αν πρόκειται για σύμπτωση, ή αν πρόκειται να μας δώσει πληροφορίες για το πώς σχηματίστηκαν αυτοί οι πλανήτες.

------------------------------------------------------------------------

PH3c: ένας ασυνεπής εξωπλανήτης

(Illustration by Michael S. Helfenbein)

O PH3c είναι ένας εξωπλανήτης με μικρή μάζα και πυκνότητα που ανακάλυψαν αστρονόμοι του Yale και το πρόγραμμα Planet Hunter. Βρίσκεται σε απόσταση 2300 έτη φωτός από τη Γη και η ατμόσφαιρά του συνίσταται από υδρογόνο και ήλιο.
Ο PH3c παρουσιάζει μεγάλη ασυνέπεια όσον αφορά τον χρόνο περιφοράς του γύρω από το άστρο-Ήλιο του. Αυτό οφείλεται στις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις του με τους άλλους πλανήτες του συστήματος PH3.
Σύμφωνα με τον Joseph Schmitt – έναν από τους αστρονόμους του Yale που έκαναν την ανακάλυψη – η τροχιακή περίοδός του άλλαξε κατά 10,5 ώρες, μετά από 10 πλήρεις περιφορές γύρω από τον Ήλιο του. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στην περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο, αλλά είναι ελάχιστο – της τάξης μεγέθους του ενός δευτερολέπτου.

Η ασυνέπεια στην περιστροφή του πλανήτη PH3c έκανε δύσκολη την ανίχνευσή του από τους αυτοματοποιημένους αλγόριθμους που χρησιμοποιεί το ερευνητικό πρόγραμμα Planet Hunters. Το πρόγραμμα αυτό αναλύει αυτόματα τις παρατηρήσεις των τηλεσκοπίων, ψάχνοντας για απότομες μεταβολές στη φωτεινότητα άστρων που οφείλονται στη διέλευση εξωπλανητών από μπροστά τους.

Η μεταβολή λαμπρότητας του μητρικού άστρου όταν διέρχεται από μπροστά του ο πλανήτης PH3 c

Στο πρόγραμμα Planet Hunters συμμετέχουν χιλιάδες εθελοντές μέσω διαδικτύου και από το 2010 εντοπίστηκαν πάνω από 60 εξωπλανήτες ερευνώντας τα δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler.
O ιστότοπος των «κυνηγών εξωπλανητών» βρίσκεται ΕΔΩ: www.planethunters.org
Η ανακάλυψη του PH3c επέτρεψε στους αστρονόμους να προσδιορίσουν τις μάζες των άλλων δυο πλανητών που περιστρέφονται γύρω από το ίδιο άστρο, τον εξωτερικό πλανήτη PH3d, που είναι λίγο μεγαλύτερος και βαρύτερος από τον Κρόνο, και τον εσώτερο πλανήτη PH3b, o οποίος είναι μάλλον βραχώδης όπως η Γη. Και η περίοδος του εξώτερου πλανήτη PH3d μεταβάλλεται κατά 10 λεπτά περίπου – όμως πολύ λιγότερο σε σχέση με τον ενδιάμεσο πλανήτη PH3c.
Υπάρχει μια ακόμα ιδιομορφία σ’ αυτή την πλανητική τριάδα. Η διάρκεια του έτους στον εξωτερικό πλανήτη PH3d είναι 1,91 φορές μεγαλύτερη από ότι στον μεσαίο πλανήτη, ενώ η διάρκεια του έτους στον μεσαίο πλανήτη PH3c είναι 1,91 φορές μεγαλύτερο σε σχέση με τον εσωτερικό πλανήτη PH3b.
Σύμφωνα με τον Joseph Schmitt «δεν είμαστε σίγουροι για το αν είναι σύμπτωση ή αν αυτό θα μπορούσε να μας δώσει πληροφορίες για το πώς σχηματίστηκαν αυτοί οι πλανήτες».


Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης (πρώτο κείμενο)
Newsroom ΔΟΛ

Πηγή: news.in.gr , arxiv.org , news.yale.edu , physicsgg.me