Ραδιοτηλεσκόπια ξετυλίγουν το μυστήριο του νόβα ακτίνων-γ

Credit: Bill Saxton, NRAO/AUI/NSF

Ένα Νόβα δεν εκρήγνυνται σαν μια διευρυνόμενη σφαίρα, αλλά, αντίθετα, ρίχνει έξω το αέριο σε διαφορετικές κατευθύνσεις σε διαφορετικούς χρόνους και διαφορετικές ταχύτητες. Όταν το αέριο αυτό κολλάει αναπόφευκτα μαζί, παράγει κραδασμούς και υψηλής ενέργειας φωτόνια ακτίνων-γ. Το συγκρότημα εκρήξεως και αέριων συγκρούσεων του Νόβα V959 Mon, απεικονίζεται εδώ. Στις πρώτες μέρες της έκρηξης του Νόβα, το πυκνό, σχετικά αργοκίνητο υλικό αποβάλλεται κατά μήκος του ισημερινού δυαδικού συστήματος αστέρων (κίτρινο υλικό στον αριστερό πίνακα). Κατά τη διάρκεια των επόμενων εβδομάδων, οι θυελλώδεις άνεμοι φεύγουν από το δυαδικό, αλλά διοχετεύονται κατά μήκος των πόλων του δυαδικού συστήματος άστρων (μπλε υλικό στον κεντρικό πίνακα). Το ισημερινό και πολικό υλικό κολλάει μαζί στη διασταύρωση τους, παράγοντας κραδασμούς και εκπομπή ακτίνων-γ (κόκκινες περιοχές στον κεντρικό πίνακα). Τέλος, σε μεταγενέστερους χρόνους, το Νόβα σταματά να προκαλεί ανέμους, και το υλικό παρασύρεται μακριά στο διάστημα, τα πυροτεχνήματα σταματούν (δεξιά πλευρά).

Επιλογή εικόνας για μεγέθυνση

Οι εξαιρετικά λεπτομερείς εικόνες-ραδιοτηλεσκοπίου, έχουν εντοπίσει τα σημεία όπου μια αστρική έκρηξη που ονομάζεται Νόβα, εκπέμπει ακτίνες-γ, η πιο ενεργητική μορφή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. 
Η ανακάλυψη αποκάλυψε ένα πιθανό μηχανισμό για τις εκπομπές ακτίνων-γ, η οποία προβλημάτιζε τους αστρονόμους όταν παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 2012.

"Εμείς, όχι μόνο διαπιστώσαμε από που προήλθαν οι ακτίνες-γ, αλλά ρίξαμε επίσης μια ματιά σε ένα προηγουμένως, απαρατήρητο σενάριο που μπορεί να είναι κοινό σε άλλες εκρήξεις Νόβα," δήλωσε η Laura Chomiuk, από το Michigan, Κρατικό Πανεπιστήμιο.

"Παρατηρώντας αυτό το σύστημα στην πάροδο του χρόνου και βλέποντας πώς το σχέδιο της ραδιοφωνικής εκπομπής έχει αλλάξει, στη συνέχεια, στον εντοπισμό των κινήσεων των κόμβων, είδαμε την ακριβή συμπεριφορά που αναμενόταν από αυτό το σενάριο," δήλωσε ο Chomiuk.

Από αυτό το ξέσπασμα του V959 Mon 2012, το Fermi ανίχνευσε ακτίνες-γ από τρεις επιπλέον εκρήξεις Νόβα.

"Ο μηχανισμός αυτός μπορεί να είναι κοινός σε τέτοια συστήματα. 
Ο λόγος που οι ακτίνες-γ παρατηρήθηκαν για πρώτη φορά στο V959 Mon, είναι επειδή είναι κοντά", δήλωσε ο Chomiuk.

Επειδή ο τύπος της εκτίναξης φαίνεται στο V959 Mon, επίσης παρατηρείται σε άλλα δυαδικά συστήματα αστέρων, οι νέες ιδέες μπορούν να βοηθήσουν τους αστρονόμους να κατανοήσουν πώς θα εξελιχθούν αυτά τα συστήματα. 
Αυτή η κοινή  φάση, εμφανίζεται σε όλα τα κοντινά δυαδικά αστέρια, και είναι ελάχιστα κατανοητή.

«Μπορεί να είμαστε σε θέση να χρησιμοποιούμε τα νόβα ως «πεδίο δοκιμών» για τη βελτίωση της κατανόησης μας από αυτή την κρίσιμη φάση της δυαδικής εξέλιξης», δήλωσε ο Chomiuk.

Ο Chomiuk συνεργάστηκε με μια διεθνή ομάδα αστρονόμων. 
Οι ερευνητές ανέφεραν τα ευρήματά τους στο επιστημονικό περιοδικό Nature.


Μετάφραση: To-New-Sas

Πηγή: phys.org