Τα συνεστραμμένα κρουστικά κύματα ενός άστρου που εξερράγη

Ανακαλύφθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1784 από τον αστρονόμο Ουίλιαμ Χέρσελ, το νεφέλωμα Πέπλο ήταν κάποτε ένα αστέρι. 
Τώρα είναι μία συνεστραμμένη μάζα κρουστικών κυμάτων που εμφανίζεται έξι φορές μεγαλύτερη από την πανσέληνο στον ουρανό.


Αυτή η εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Χαμπλ, δείχνει ακριβώς ένα μικρό μέρος του νεφελώματος, μια περιοχή που είναι γνωστή ως ο «νοτιο-ανατολικός κόμπος». 
Ολόκληρο το νεφέλωμα είναι περίπου 50 έτη φωτός (473.036.523.629.040.000 τετράκις εκ. χλμ) σε ακτίνα, και βρίσκεται σχεδόν 1.500 έτη φωτός (14.191.095.708.871.200.000 πεντάκις εκ. χλμ.) μακριά.

Δέκα χιλιάδες χρόνια πριν, το νεφέλωμα Πέπλο δεν υπήρχε. 
Τότε, ήταν ένα αστέρι, πολύ πιο φωτεινό και μεγαλύτερο από τον δικό μας Ήλιο, που καίει με μανία χάρη στο πυρηνικό "καμίνι" στο κέντρο του. 
Καθώς αυτές οι αντιδράσεις κλονίστηκαν όταν το καύσιμο του είχε εξαντληθεί, το αστέρι κατέρρευσε και εξερράγη.

Αυτό εκτιμάται ότι συνέβη περίπου 5.000 - 10 000 χρόνια πριν. 
Οι παρατηρητές του ουρανού θα είχαν δει το αστέρι να φωτίζει πάρα πολύ κατά τη διάρκεια μιας ημέρας ή δύο. 
Ήταν πιο φωτεινό από μια ημισέληνο.

Ένα τέτοιο τιτάνιο καταστροφικό γεγονός ονομάζεται σουπερνόβα.
Οι σύγχρονες μετρήσεις δείχνουν ότι ένα σουπερνόβα μπορεί να επισκιάσει το συνδυασμένο φως 100 δις κανονικών άστρων. 
Κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας ή περίπου, οι πρόγονοί μας θα είχαν παρακολουθήσει την βολίδα να εξασθενεί πίσω στην αφάνεια, μόνο για να ανακαλυφθεί πάλι χιλιετίες αργότερα, από τον Ουίλιαμ Χέρσελ ως μια διευρυνόμενη σφαίρα αερίων στο διάστημα.

Κατά την τελική έκρηξη του, το άστρο, εκτόξευσε τα εξωτερικά του στρώματα στο διάστημα με περισσότερα από 600.000 χλμ/ώρα. 
Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι αυτά τα στρώματα που συγκρούονται με τα γύρω αέρια του διαστρικού διαστήματος.

Η ενέργεια που προσδίδεται στη σύγκρουση, θέρμανε το αέριο σε εκατομμύρια βαθμούς, με αποτέλεσμα να εκπέμψει φως. 
Το μήκος κύματος αυτού του φωτός εξαρτάται από τα άτομα που υπάρχουν στο διεγερμένο αέριο. 
Σε αυτή την εικόνα, το μπλε δείχνει το οξυγόνο, το πράσινο δείχνει το θείο, και το κόκκινο δείχνει το υδρογόνο.

Οι εκρήξεις σουπερνόβα είναι σημαντικές διότι τροφοδοτούν το Σύμπαν με βαριά χημικά, αξιοποιώντας όλα τα στοιχεία βαρύτερα από το σίδηρο. 
Είναι σπάνιο στον γαλαξία μας, με μόνο ένα ή δύο αστέρια να εκρήγνυνται κατά τη διάρκεια ενός αιώνα.

Πηγή: ΕΣΑ