Ο ερευνητικός αγώνας των αστρονόμων συχνά συνοδεύεται από ποιητικές εξάρσεις. Κάπως έτσι προέκυψαν τα «παρατσούκλια» που παραθέτουμε σήμερα και που ξεκινούν από τα παραμύθια, περνούν από το Μεξικό και καταλήγουν στη... ρετσίνα!
Αν πάλι σας πει να πάτε να δείτε τη Χιονάτη μην απαντήσετε «ποιος παίζει;» γιατί μπορεί να εννοεί να πάτε όχι σε κάποιον κινηματογράφο αλλά στο πλανητάριο για να δείτε τον 2007 OR10, έναν πλανήτη-νάνο στη γειτονιά του Ποσειδώνα που οι επιστήμονες ονόμασαν «Χιονάτη».
Εχουμε συνηθίσει τα ονόματα των γαλαξιών, των άστρων και των διαφόρων διαστημικών αντικειμένων να είναι είτε ονόματα της Μυθολογίας είτε ονόματα επιστημόνων που είχαν συμμετοχή στην ανακάλυψή τους, ενώ τις περισσότερες φορές είναι απλοί αριθμοί. Ορισμένα από αυτά τα ονόματα είναι όμως εντυπωσιακά ως «παρατσούκλια» και κεντρίζουν τη φαντασία μας.
ΠΟΙΑ ΜΑΓΙΣΣΑ ΤΟ ΕΧΑΣΕ;
Το σκουπόξυλo
Μοιάζει με ένα κοσμικό νήμα ύλης, η επίσημη ονομασία του είναι «Νεφέλωμα Μολύβι», αλλά εξαιτίας του σχήματός του είναι περισσότερο γνωστό στην επιστημονική κοινότητα ως το «σκουπόξυλο της μάγισσας». Η κωδική ονομασία του νεφελώματος είναι NGC 2736 και νέες παρατηρήσεις που έγιναν με το τηλεσκόπιο MPG/ESO που βρίσκεται στη Χιλή αποκάλυψαν την προέλευσή του. Το νεφέλωμα βρίσκεται σε απόσταση 800 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό Ιστία και σύμφωνα με τους ειδικούς είναι απομεινάρι μιας έκρηξης σουπερνόβα που σημειώθηκε πριν από 11 χιλιάδες έτη.
ΤΟ ΛΑΜΠΡΟΤΕΡΟ ΝΕΦΕΛΩΜΑ
Η κοσμική έλικα
Το νεφέλωμα της Ελικας ανήκει στην κατηγορία των πλανητικών νεφελωμάτων. Βρίσκεται στον αστερισμό του Υδροχόου, απέχει περίπου 700 έτη φωτός από τη Γη και είναι το λαμπρότερο πλανητικό νεφέλωμα στον γήινο ουρανό. Τα πλανητικά νεφελώματα δεν σχετίζονται επί της ουσίας με πλανήτες αλλά έλαβαν αυτή την ονομασία τον 18ο αιώνα επειδή όταν τα παρατηρούσαν οι αστρονόμοι με τα τηλεσκόπια εκείνης της εποχής έμοιαζαν με πλανήτες.
ΓΕΝΝΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟΝ ΑΡΗ
Τα λευκά φίδια Στην επιφάνεια του Αρη «γεννιούνται» συχνά ανεμοστρόβιλοι που δημιουργούν στήλες άμμου με μεγάλο ύψος τις οποίες οι ειδικοί έχουν βαφτίσει «λευκά φίδια» εξαιτίας της όψης τους. Ο δορυφόρος MRO που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Αρη και τον μελετά εντόπισε και φωτογράφισε έναν τέτοιο ανεμοστρόβιλο στην περιοχή Amazonis Planitia, μια μεγάλη πεδιάδα κοντά στον ισημερινό του Αρη.
Πρόκειται για τον μεγαλύτερο ανεμοστρόβιλο που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα αφού η στήλη άμμου που δημιούργησε έφτασε σε ύψος τα 20 χλμ.! Η διάμετρος της λευκής κολόνας είναι μόλις 70 μέτρα, κάνοντας έτσι το θέαμα μοναδικό.
ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΝΕΦΕΛΩΜΑ
Γκαμπριέλα Μιστράλ
Το Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (ESO) έδωσε στη δημοσιότητα τη φωτογραφία του νεφελώματος NGC 3324 που βρίσκεται σε απόσταση 7.500 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό της Τρόπιδος. Η κοσμική του ύλη είναι «σκαλισμένη» με τέτοιον τρόπο ώστε να μοιάζει με ανθρώπινο πρόσωπο. Οι επιστήμονες που μελετούσαν τις εικόνες του νεφελώματος «είδαν» σε αυτό το πρόσωπο της νομπελίστριας ποιήτριας Γκαμπριέλα Μιστράλ και του έδωσαν το όνομά της.
ΓΑΛΑΞΙΑΣ ΣΤΗ... ΣΚΙΑ
Το σομπρέρο
Ο Γαλαξίας Σομπρέρο (Sombrero Galaxy), γνωστός και ως Μεσιέ 104 (Μ104) ή NGC 4594, είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας στον αστερισμό της Παρθένου. Ξεχωριστά χαρακτηριστικά του είναι ο λαμπρός πυρήνας, το ασυνήθιστα μεγάλο κεντρικό εξόγκωμα και μία έντονη σκοτεινή λωρίδα σκόνης στον εμφανιζόμενο υπό μεγάλη κλίση δίσκο του. Η λωρίδα αυτή και το πολύ μεγάλο κεντρικό εξόγκωμα δίνουν σε αυτόν τον γαλαξία την εμφάνιση ενός μεξικάνικου καπέλου «σομπρέρο», από όπου και η ονομασία του.
ΤΟ ΧΟΡΤΑΣΜΕΝΟ ΣΜΗΝΟΣ
Ο «Xοντρός»
Ομάδα αστρονόμων εντόπισε ένα γιγάντιο σμήνος γαλαξιών που βρίσκεται σε απόσταση επτά δισεκατομμυρίων ετών από εμάς. Είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος γαλαξιακό σμήνος που έχει εντοπιστεί τόσο μακριά και η μελέτη του θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της δημιουργίας, ανάπτυξης και λειτουργίας των γαλαξιών καθώς και άλλων κοσμικών μυστηρίων όπως η σκοτεινή ύλη. Το σμήνος έχει μάζα δύο τετράκις εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλίου. Οι αστρονόμοι το βάφτισαν «El Gordo» που στα ισπανικά σημαίνει «Ο Χοντρός». Το σμήνος φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα δραστήριο, με τους γαλαξίες του να βρίσκονται σε διαδικασία συγχωνεύσεων και η παρατήρηση των όσων συμβαίνουν εκεί αναμένεται να φωτίσει ορισμένα από τα μεγάλα κοσμικά μυστήρια όπως η ύπαρξη και δράση της σκοτεινής ύλης
ΣΕ ΣΧΗΜΑ ΣΠΕΙΡΑΣ
Γαλαξίας UFO
Ο φακός του Hubble εστίασε στον γαλαξία NGC 2683 και κατέγραψε μια εικόνα του από μια γωνία η οποία τον απεικονίζει ως έναν γιγάντιο δίσκο κοσμικής ύλης με έναν λαμπρό πυρήνα. Η εικόνα του γαλαξία παραπέμπει σε ιπτάμενο δίσκο, γι' αυτό και οι αστρονόμοι τον ονόμασαν «UFO Galaxy». Ο NGC 2683 βρίσκεται σε απόσταση 16-25 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς και πρόκειται για έναν σπειροειδή γαλαξία όπως ο δικός μας.
Αν κάποιος σας πει ότι θέλει να ταξιδέψετε παρέα στο Ακαπούλκο μην ενθουσιαστείτε και μην αρχίσετε να ετοιμάζετε μαγιό και πετσέτες... Αντ' αυτού μπορεί να χρειαστείτε διαστημικές στολές και χάπια ναυτίας γιατί μπορεί να σας προσκαλεί στον Acapulco (6349), έναν αστεροειδή που βρίσκεται στη μεγάλη ζώνη αστεροειδών του ηλιακού μας συστήματος…
Αν πάλι σας πει να πάτε να δείτε τη Χιονάτη μην απαντήσετε «ποιος παίζει;» γιατί μπορεί να εννοεί να πάτε όχι σε κάποιον κινηματογράφο αλλά στο πλανητάριο για να δείτε τον 2007 OR10, έναν πλανήτη-νάνο στη γειτονιά του Ποσειδώνα που οι επιστήμονες ονόμασαν «Χιονάτη».
Εχουμε συνηθίσει τα ονόματα των γαλαξιών, των άστρων και των διαφόρων διαστημικών αντικειμένων να είναι είτε ονόματα της Μυθολογίας είτε ονόματα επιστημόνων που είχαν συμμετοχή στην ανακάλυψή τους, ενώ τις περισσότερες φορές είναι απλοί αριθμοί. Ορισμένα από αυτά τα ονόματα είναι όμως εντυπωσιακά ως «παρατσούκλια» και κεντρίζουν τη φαντασία μας.
ΤΕΛΙΚΑ ΗΤΑΝ...ΝΑΝΟΣ!
Η «Χιονάτη» Αστρονόμοι στις ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι ένας πλανήτης-νάνος που ανακαλύφθηκε πριν από τέσσερα χρόνια λίγο έξω από τον Ποσειδώνα ήταν κάποτε γεωλογικά ενεργός και μάλιστα διαθέτει ένα λεπτό στρώμα ατμόσφαιρας. Ο 2007 OR10 είναι τώρα ένας παγωμένος κόσμος και οι επιστήμονες τον έχουν ονομάσει «Χιονάτη». Ο 2007 OR10 βρίσκεται στη ζώνη σωμάτων Κούιπερ όπου υπολογίζεται ότι υπάρχουν περισσότερα από 70 χιλιάδες σώματα με διάμετρο άνω των 100 χλμ. Ορισμένα από αυτά έχουν χαρακτηριστικά που τα κατατάσσουν στην κατηγορία των πλανητών-νάνων. Ενα τέτοιο σώμα είναι και ο 2007 OR10. Αν και η όψη του είναι ολίγον ερυθρή, οι επιστήμονες του έχουν δώσει το όνομα «Χιονάτη» επειδή μεγάλο μέρος της επιφάνειάς του καλύπτεται από πάγο νερού.
ΣΤΗ «ΘΕΡΜΗ» ΖΩΝΗ
To Ακαπούλκο των αστεροειδών
Ο Acapulco (6349) βρίσκεται στη λεγόμενη «Κύρια Ζώνη των Αστεροειδών». Πρόκειται για μια περιοχή ανάμεσα στις τροχιές του Αρη και του Δία στην οποία εντοπίζονται οι περισσότεροι αστεροειδείς του ηλιακού συστήματος. Η ζώνη αυτή περιλαμβάνει εκαντοντάδες χιλιάδες αστεροειδείς διαφόρων τύπων, των οποίων το μέγεθος ποικίλλει σε πολύ μεγάλο βαθμό, με διάμετρο από μερικές εκατοντάδες μέτρα μέχρι εκατοντάδες χιλιόμετρα.
Η «Χιονάτη» Αστρονόμοι στις ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι ένας πλανήτης-νάνος που ανακαλύφθηκε πριν από τέσσερα χρόνια λίγο έξω από τον Ποσειδώνα ήταν κάποτε γεωλογικά ενεργός και μάλιστα διαθέτει ένα λεπτό στρώμα ατμόσφαιρας. Ο 2007 OR10 είναι τώρα ένας παγωμένος κόσμος και οι επιστήμονες τον έχουν ονομάσει «Χιονάτη». Ο 2007 OR10 βρίσκεται στη ζώνη σωμάτων Κούιπερ όπου υπολογίζεται ότι υπάρχουν περισσότερα από 70 χιλιάδες σώματα με διάμετρο άνω των 100 χλμ. Ορισμένα από αυτά έχουν χαρακτηριστικά που τα κατατάσσουν στην κατηγορία των πλανητών-νάνων. Ενα τέτοιο σώμα είναι και ο 2007 OR10. Αν και η όψη του είναι ολίγον ερυθρή, οι επιστήμονες του έχουν δώσει το όνομα «Χιονάτη» επειδή μεγάλο μέρος της επιφάνειάς του καλύπτεται από πάγο νερού.
ΣΤΗ «ΘΕΡΜΗ» ΖΩΝΗTo Ακαπούλκο των αστεροειδών
Ο Acapulco (6349) βρίσκεται στη λεγόμενη «Κύρια Ζώνη των Αστεροειδών». Πρόκειται για μια περιοχή ανάμεσα στις τροχιές του Αρη και του Δία στην οποία εντοπίζονται οι περισσότεροι αστεροειδείς του ηλιακού συστήματος. Η ζώνη αυτή περιλαμβάνει εκαντοντάδες χιλιάδες αστεροειδείς διαφόρων τύπων, των οποίων το μέγεθος ποικίλλει σε πολύ μεγάλο βαθμό, με διάμετρο από μερικές εκατοντάδες μέτρα μέχρι εκατοντάδες χιλιόμετρα.
ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΣ ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΗΣ
Η Ρετσίνα
Ο αστεροειδής 2303 Retsina ανακαλύφθηκε το 1979 από τον ελβετό αστρονόμο Πάουλ Βιλντ που εργαζόταν στο Αστεροσκοπείο Τσίμερβαλντ του Πανεπιστημίου της Βέρνης. Ο Βιλντ είχε ανακαλύψει συνολικά τέσσερις κομήτες και 94 αστεροειδείς, αγαπούσε όμως ιδιαίτερα τον αστεροειδή 2303, επειδή ο αριθμός του είναι το γινόμενο των αριθμών 47 (που αντιστοιχεί στον αστεροειδή Αγλαΐα, μία από τις τρεις Χάριτες) και 49 (που αντιστοιχεί στον αστεροειδή Πάλη - Pales, ρωμαϊκό θεό των κοπαδιών). Ο Βιλντ ονόμασε τον αστεροειδή αυτόν Retsina όταν, με την ευκαιρία της 28ης Γενικής Συνέλευσης της Διεθνούς Αστρονομικής Ενωσης το 1982 στην Πάτρα, έκανε τον γύρο της Πελοποννήσου «με τρεις χαριτωμένες υπάρξεις» πίνοντας άφθονη ρετσίνα.
Η Ρετσίνα
Ο αστεροειδής 2303 Retsina ανακαλύφθηκε το 1979 από τον ελβετό αστρονόμο Πάουλ Βιλντ που εργαζόταν στο Αστεροσκοπείο Τσίμερβαλντ του Πανεπιστημίου της Βέρνης. Ο Βιλντ είχε ανακαλύψει συνολικά τέσσερις κομήτες και 94 αστεροειδείς, αγαπούσε όμως ιδιαίτερα τον αστεροειδή 2303, επειδή ο αριθμός του είναι το γινόμενο των αριθμών 47 (που αντιστοιχεί στον αστεροειδή Αγλαΐα, μία από τις τρεις Χάριτες) και 49 (που αντιστοιχεί στον αστεροειδή Πάλη - Pales, ρωμαϊκό θεό των κοπαδιών). Ο Βιλντ ονόμασε τον αστεροειδή αυτόν Retsina όταν, με την ευκαιρία της 28ης Γενικής Συνέλευσης της Διεθνούς Αστρονομικής Ενωσης το 1982 στην Πάτρα, έκανε τον γύρο της Πελοποννήσου «με τρεις χαριτωμένες υπάρξεις» πίνοντας άφθονη ρετσίνα.
ΠΟΙΑ ΜΑΓΙΣΣΑ ΤΟ ΕΧΑΣΕ;Το σκουπόξυλo
Μοιάζει με ένα κοσμικό νήμα ύλης, η επίσημη ονομασία του είναι «Νεφέλωμα Μολύβι», αλλά εξαιτίας του σχήματός του είναι περισσότερο γνωστό στην επιστημονική κοινότητα ως το «σκουπόξυλο της μάγισσας». Η κωδική ονομασία του νεφελώματος είναι NGC 2736 και νέες παρατηρήσεις που έγιναν με το τηλεσκόπιο MPG/ESO που βρίσκεται στη Χιλή αποκάλυψαν την προέλευσή του. Το νεφέλωμα βρίσκεται σε απόσταση 800 ετών φωτός από τη Γη, στον αστερισμό Ιστία και σύμφωνα με τους ειδικούς είναι απομεινάρι μιας έκρηξης σουπερνόβα που σημειώθηκε πριν από 11 χιλιάδες έτη.
ΤΟ ΛΑΜΠΡΟΤΕΡΟ ΝΕΦΕΛΩΜΑΗ κοσμική έλικα
Το νεφέλωμα της Ελικας ανήκει στην κατηγορία των πλανητικών νεφελωμάτων. Βρίσκεται στον αστερισμό του Υδροχόου, απέχει περίπου 700 έτη φωτός από τη Γη και είναι το λαμπρότερο πλανητικό νεφέλωμα στον γήινο ουρανό. Τα πλανητικά νεφελώματα δεν σχετίζονται επί της ουσίας με πλανήτες αλλά έλαβαν αυτή την ονομασία τον 18ο αιώνα επειδή όταν τα παρατηρούσαν οι αστρονόμοι με τα τηλεσκόπια εκείνης της εποχής έμοιαζαν με πλανήτες.
ΓΕΝΝΗΘΗΚΑΝ ΣΤΟΝ ΑΡΗΤα λευκά φίδια Στην επιφάνεια του Αρη «γεννιούνται» συχνά ανεμοστρόβιλοι που δημιουργούν στήλες άμμου με μεγάλο ύψος τις οποίες οι ειδικοί έχουν βαφτίσει «λευκά φίδια» εξαιτίας της όψης τους. Ο δορυφόρος MRO που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Αρη και τον μελετά εντόπισε και φωτογράφισε έναν τέτοιο ανεμοστρόβιλο στην περιοχή Amazonis Planitia, μια μεγάλη πεδιάδα κοντά στον ισημερινό του Αρη.
Πρόκειται για τον μεγαλύτερο ανεμοστρόβιλο που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα αφού η στήλη άμμου που δημιούργησε έφτασε σε ύψος τα 20 χλμ.! Η διάμετρος της λευκής κολόνας είναι μόλις 70 μέτρα, κάνοντας έτσι το θέαμα μοναδικό.
ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΝΕΦΕΛΩΜΑΓκαμπριέλα Μιστράλ
Το Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (ESO) έδωσε στη δημοσιότητα τη φωτογραφία του νεφελώματος NGC 3324 που βρίσκεται σε απόσταση 7.500 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό της Τρόπιδος. Η κοσμική του ύλη είναι «σκαλισμένη» με τέτοιον τρόπο ώστε να μοιάζει με ανθρώπινο πρόσωπο. Οι επιστήμονες που μελετούσαν τις εικόνες του νεφελώματος «είδαν» σε αυτό το πρόσωπο της νομπελίστριας ποιήτριας Γκαμπριέλα Μιστράλ και του έδωσαν το όνομά της.
ΓΑΛΑΞΙΑΣ ΣΤΗ... ΣΚΙΑΤο σομπρέρο
Ο Γαλαξίας Σομπρέρο (Sombrero Galaxy), γνωστός και ως Μεσιέ 104 (Μ104) ή NGC 4594, είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας στον αστερισμό της Παρθένου. Ξεχωριστά χαρακτηριστικά του είναι ο λαμπρός πυρήνας, το ασυνήθιστα μεγάλο κεντρικό εξόγκωμα και μία έντονη σκοτεινή λωρίδα σκόνης στον εμφανιζόμενο υπό μεγάλη κλίση δίσκο του. Η λωρίδα αυτή και το πολύ μεγάλο κεντρικό εξόγκωμα δίνουν σε αυτόν τον γαλαξία την εμφάνιση ενός μεξικάνικου καπέλου «σομπρέρο», από όπου και η ονομασία του.
ΤΟ ΧΟΡΤΑΣΜΕΝΟ ΣΜΗΝΟΣΟ «Xοντρός»
Ομάδα αστρονόμων εντόπισε ένα γιγάντιο σμήνος γαλαξιών που βρίσκεται σε απόσταση επτά δισεκατομμυρίων ετών από εμάς. Είναι το μεγαλύτερο σε μέγεθος γαλαξιακό σμήνος που έχει εντοπιστεί τόσο μακριά και η μελέτη του θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της δημιουργίας, ανάπτυξης και λειτουργίας των γαλαξιών καθώς και άλλων κοσμικών μυστηρίων όπως η σκοτεινή ύλη. Το σμήνος έχει μάζα δύο τετράκις εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλίου. Οι αστρονόμοι το βάφτισαν «El Gordo» που στα ισπανικά σημαίνει «Ο Χοντρός». Το σμήνος φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα δραστήριο, με τους γαλαξίες του να βρίσκονται σε διαδικασία συγχωνεύσεων και η παρατήρηση των όσων συμβαίνουν εκεί αναμένεται να φωτίσει ορισμένα από τα μεγάλα κοσμικά μυστήρια όπως η ύπαρξη και δράση της σκοτεινής ύλης
Γαλαξίας UFO
Ο φακός του Hubble εστίασε στον γαλαξία NGC 2683 και κατέγραψε μια εικόνα του από μια γωνία η οποία τον απεικονίζει ως έναν γιγάντιο δίσκο κοσμικής ύλης με έναν λαμπρό πυρήνα. Η εικόνα του γαλαξία παραπέμπει σε ιπτάμενο δίσκο, γι' αυτό και οι αστρονόμοι τον ονόμασαν «UFO Galaxy». Ο NGC 2683 βρίσκεται σε απόσταση 16-25 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς και πρόκειται για έναν σπειροειδή γαλαξία όπως ο δικός μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου